در نظام ارتباطى الكترونيكى هر محققى از پايان نامه خود براى نوشتن مقاله استفاده مى‏كند. او مى‏تواند پيش نويس مقاله را از طريق نظام الكترونيكى براى بررسى و نقد در اختيار ساير همكارانش قرار داده و پس از اظهار نظر همكاران، مقاله را دریافت و اصلاح كند و زمانى كه ويرايش نهايى آن آماده شد از طريق پست الكترونيكى به مقصد نهايى يعنى مجله الكترونيكى ارسال دارد. قبول مقاله ارسالى از طرف مجله الكترونيكى بدان معنى است كه مقاله به محتواى يك پايگاه داده‏اى افزوده خواهد شد. ناشر پايگاه داده ها را تشكيل داده و براى انتشار و بهره‏بردارى در اختيار مراكز ارائه خدمات پيوسته قرار مى‏دهد. مجله الكترونيكى نيازى ندارد كه در فواصل زمانى منظم و معين و به شكل سنتى چاپ و نشر شود. ضمنا معيارهاى قبول مقاله آسانتر بوده و تأخير در چاپ مقاله و عدم قبول آن به واسطه محدوديت جا و غيره كمتر اتفاق مى‏افتد.
مجله الكترونيكى از امتياز ديگرى يعنى امكان اظهار نظر ناقدان نيز برخوردار است. مجله از طريق نظام پيوسته در دسترس قرار مى‏گيرد. هر مقاله شماره شناسايى خاص خواهد داشت، استفاده كننده با بهره گرفتن از اين شماره از طريق پايانه خود براحتى مى‏تواند مقاله را بازيابى كند. به جاى اشتراك يك يا دو مجله، محقق مشترك يك يا چند پايگاه داده هاى پيوسته مى‏شود. مى‏تواند اطلاعات گزيده را دريافت كند، مطالب مورد علاقه خود را براى مقاله با كليد واژه‏هاى عنوان ها و چكيده‏هاى اطلاعاتى و واژگان موضوعى كه به شكل الكترونيكى به پايگاه داده هاى مجله ها افزوده شده، بسپارد و پس از ارتباط با نظام و درخواست اطلاعات گزيده، به انتخاب عنوان پرداخته و در صورت لزوم چكيده و يا متن كامل را به نمايش درآورد.
2-2-3- تأثير تكنولوژى بر مصرف كنندگان اطلاعات⁸
تأثير تكنولوژى بستگى به زمينه‏هاى اجتماعى، سنت هاى تاريخى و فرهنگ يك كشور و ويژگيهاى خاص هريك از مردم آن با در نظر گرفتن سن، شغل و طبقه اجتماعى دارد.
اينكه هر چيز جديدى بعد از مدتى تازگى خود را ازدست مى‏دهد. آنچه كه ديروز ما را تحت تاثير خود قرار داده است، پس از گذشت يك سال دل آزرده مى‏شود. يك تكنولوژى نو كه در زمان خود مى‏توانست ما را تكان دهد، به كار گرفته مى‏شود و عادى مى‏گردد، طرد مى‏شود يا پذيرفته مى گردد. قرار گرفتن يورى گاگارين در مدار زمين در سال1961، و ورود آپولوى 11 بر روى ماه درسال 1969ما را مجذوب كرد و توجه لحظه به لحظه ما را درتمام طول مدّت پرواز به خود جلب كرد، پروازهاى فضايى ادامه يافت و ما به آن عادت كرديم. به طورى كه امروز بعد از گذشت 25 سال درحاليكه اين پروازها مراحل پيشرفته علمى و فنى بسيارى راپشت‏سر گذاشته‏اند و از پيچيدگي هاى بيشترى نسب به گذشته برخوردار شده‏اند، تنها در حد يك خبر كوتاه آن هم در مجموعه خبرها، براى ما مطرح هستند و تازگى خود را از دست داده ‏اند.
زمانى كه تكنولوژى الكترونيك وارد صنايع اتومبيل سازى شد بر كارگزاران اين صنعت و استفاده‏كنندگان آن تاثير بسيار گذاشت. امروزه اين امر براى تكنيسين هاى اين صنعت در حكم يك شغل زودگذر است و مصرف كننده بخاطر اين نوآورى، از رفاه بيشترى لذت مى‏برد و تغييرات وراحتى بيشترى را در مدل هاى آينده انتظار مى‏كشد.
الكترونيك، ارتباط از راه دور و انفورماتيك، جايگاه طبيعى خود را در بانكدارى به دست آورده‏اند و اگر در آغاز كاركنان و مشتريان بانك ها در برابر آن مقاومت مى‏كردند. اكنون همه روزه تقاضا براى ماشينى شدن خدمات بانكى و پردازشى از راه دور، افزايش مى‏يابد. اينها نوآوري هايى هستند كه ما به آنها خو گرفته‏ايم و در انتظار خدمات بيشتر، تازه‏تر و بهترى در جهت منافع خود هستيم.
«تاثير»تكنولوژى نه تنها براى مدّت ده سال باقى نماند، بلكه بعد از نخستين «تاثير»، اثرات پيامدهاى آن ادامه يافت و اشكال جديدى از كار و ارتباط را به وجود آورد كه به ما امكان مى‏دهد از دوباره كارى اجتناب كنيم، موازين بين المللى يك فرايند را بهبود بخشيم وخدمات شخصى پيشرفته‏تر و بيشترى را ارائه دهيم و اين همه از طريق ابزارهايى صورت مى‏گيرند كه اگر چه امروزه براى ما عادى و ملموس شده‏اند اما هر يك از آنها
تلاشهاى تكنولوژيكى بسيارى را در بطن داشته‏اند.
8- فصلنامه كتاب، دوره اول، شماره‏هاى 2 و 3 و 4، تابستان و پاييز و زمستان 69، صص 261 - 256
تكنولوژى سودمند خدمات اطلاعات، در مقياس كه ما آن را بكار مى‏گيريم و به راحتى از آن استفاده مى‏كنيم، براى ما بصورت ساده‏اى درآمده است. مهم اين است كه اين تكنولوژى ملكه حواس ما شود، ارتقاء پيدا كند و از ايده تجهيزات و ماشين متنوع گرديده تبديل به واقعيتى صرف شود.
واقعيتى كه ما مى توانيم آنرا ببينيم و لمس كنيم. در اینجا مورد نظرماهم استفاده كننده‏اى است كه سرآن دارد تا كليه مراحل كار، از آغاز تا پايان را بپيمايد به گونه‏اى كه بتواند خود، خدمات اطلاعاتى را طراحى كند، وهم استفاده كننده‏اى است كه از اين تكنولوژى تنها به عنوان وسيله‏اى كه در يك پايگاه اطلاعاتى خدماتى به او ارائه مى‏دهد بهره بردارى مى‏كند. تاثير تكنولوژى كه براى اداره اطلاعات مورد استفاده قرار مى‏گيرد( طيف گسترده‏اى از كامپيوترها و ويدئوها) ابتدا بصورت كلّى درجامعه به وقوع مى‏پيوندند. كودك يا بزرگسال در معرض آن واقع مى‏شود. او اغلب اوقات درخانه، مدرسه يا فروشگاه با آن تكنولوژى برخورد مى‏نمايد. تكنولوژى اطلاعات كه اكنون بوسيله الكترونيك و ارتباط از راه دور تقويت مى‏شود از طريق دو نهاد خانواده و مدرسه در جامعه ادغام مى‏گردد.
در خانه، تكنولوژى اطلاعات و ارتباطات از طريق پيشگامى والدين و افراد جوان استقرار يافته و بطور اغراق ‏آميزى خودمانى شده و مورد استفاده قرار مى‏گيرد. زياده روى در استفاده از اين تكنولوژى به حدّى است كه در بعضى از خانه‏ها، از وابستگى و خو گرفتن به آن صحبت مى‏شود. طبيعتا در ساير موارد داشتن يك كامپيوتر نشانه شأن و پايگاه اجتماعى است و يا به آن به عنوان سرمايه گذارى آتى براى نسل آنيده نگريسته مى شود.
در مقابل نقش با اهميتى كه خانواده بعنوان يك استفاده كننده روزانه از تكنولوژى اطلاعات، برعهده دارد، بايد از مدرسه نام برد. مدرسه خود انفورماتيك را بررسى مى‏كند و از آن در فرايند آموزشى، در تقريبا تمام زمينه‏هاى دانش به منظور فعّال و شخصى‏تر كردن روش هاى تدريس استفاده مى‏كند.
درميان ديگر موارد بهره بردارى از اين تكنولوژى، مدرسه، امكانات كامپيوتر را براى فراگيرى بسيارى از فرايندها مورد استفاده قرار مى‏گيرد. هرچند نگرشى مثبت و علاقه پدران و مادران و آموزگاران در چندين سال گذشته كه معطوف به جستجوى يافتن يك پايگاه اجتماعى بوده است، و به ما اجازه بحث از يك «تاثير» ابدى را نمى‏دهد، اما اين امكان را فراهم مى‏آورد تا از پيامدهاى تكنولوژى و تجسم آن در آينده سخن به ميان آوريم. با در نظر گرفتن كاربرد تكنولوژي هاى اطلاعات و ارتباطات در خانه و مدرسه، آينده و نگرش هاى يكديگر را تقويت مى‏كنند. مدرسه نگرش هاى خانواده را استحكام مى‏بخشد و بالعكس خانواده بر نگرش هاى مدرسه اثر مى‏گذارد.
به موازات خانه و مدرسه «تأثير» تكنولوژى اطلاعات در اداره، محل استراحت و در آزمايشگاه هم بوقوع مى‏پيوندد. نبايد تصور كرد كه اين « تأثير» و نخستين برخوردبا آن الزاما بايستى در يك كتابخانه يا يك مركز اطلاعات كه داراى يك پايگاه اطلاعاتى براى دستيابى به اطلاعات است به وقوع مى‏پيوندد.
كودكان و دانش‏آموزان امروزى كه در پى داشتن يك پرده تصويرى و يك صفحه كليد درهر كتابخانه هستند درباره ضرورت داشتن يا نداشتن نمى‏انديشند.
مشاركت كودكان و جوانان در بكارگيرى اين تكنولوژى از طريق بازي ها و حل كردن تمرينات مدرسه تكنولوژى و اطلاعات را از حالت افسانه‏اى خارج كرده و شكلى واقعى به آن بخشيده است.
طبيعتا تمام اينها بستگى به كشور، سطح آگاهى توده‏هاى مردم آن، جامعه استفاده‏كننده تكنولوژى، سطح تكنولوژى كشور و ميزان عموميتى دارد كه تكنولوژى يك كشور از آن برخوردار است. وقتى يك كودك در خانه به تكنولوژى حاصل از ميكروالكترونيك ها دسترسى دارد، و دركلاس درس از دبستان تادبيرستان از آن بهره بردارى مى‏كند ؛ زمانى كه دانشجوى دانشگاه مالك يك ميكرو كامپيوتر بعنوان يكى از وسايل يادگيرى است؛ و وقتى كه محققى با تكنولوژى احاطه شده است، اينجاست كه ديگرهيچگونه «تأثيرى» در زمان بهره بردارى فرد از پايگاههاى اطلاعاتى و پردازشى اطلاعات وجود نخواهد داشت چراكه «تأثير» سالها پيش بوقوع پيوسته است. مسلما سازگارى با تكنولوژى، تركيب مدت «تأثير» و اثرات آن درميان جوامع پيشرفته و درحال توسعه متفاوت است.
2-2-4- توسعه علمى و نقش راهبردى تكنولوژى ارتباطات در ايران
در قرون اخير شاهد تأثير گسترده علوم وفنون بر تحولات اجتماعى هستيم. باتوجه به اينكه كشور ما از امتياز خاصى بهره‏مند بوده كه باداشتن تاريخ ديرينه و تحولات فرهنگى غنى، هويت مستقلى را نسبت به ممالك ديگر پيدار كرده، طبعا مسائل خاصى برآن حاكم است به گونه‏اى كه غفلت از آنها روند هر برنامه‏اى را با كندى مواجه خواهد ساخت.
شايان ذكراست كه شرايط كمى و كيفى علوم و فنون در ايران، عوامل متعدد و متنوع اجتماعى و تاريخى همگى در يك تعامل مشترك كشور ما را درآستانه يك تحول عميق علمى و فرهنگى قرار داده ‏اند. درچنين موقعيتى شناخت مكانيزم پيشرفت علوم وفنون نوين يك ضرورت قطعى است تا برآن مبنا بتوان براى جامعه برنامه ريزى لازم را انجام داد بطورى كه عنان تحولات به دست حوادث و عوامل بيگانه نيافتد.
شايد اين سوال در اذهان ايجاد شود كه اگر نياز به علم قطعى است، آيا رسيدن به يك سطح معقول در مقايسه با كشورهاى پيشرفته صنعتى و نيز حفظ پويايى پيشرفت علمى و فنى مقدور است؟ با نگرشى دقيق نسبت به پاسخ سؤال فوق بايد اذعان داشت:
تاكنون موانع بسيارى در پيشبرد توسعه، جامعه نوپاى انقلابى ما را تهديد كرده است. از جمله موانع توسعه علمى در ايران كه در دهه‏هاى اخير شاهديم، عدم برنامه‏ريزى مناسب در تعيين سقف نيازهاى واقعى رشته‏هاى علمى متناسب و هماهنگ با نيازهاى شغلى جامعه به ويژه در بخش‏هاى دولتى و جذب بى رويه دانشجو در مقطع كارشناسى و رشته پزشكى و همچنين نبود امكانات لازم و مناسب در جهت جذب بيشتر دانشجو در مقاطع تحصيلات تكميلى و كمبود سرمايه گذارى در بخش تحقيقات و آموزش است.
مسايلى مانند مقررات پيچيده نظام ادارى در بخش‏هاى آموزشى و دانشگاهى و عدم آشنايى دانشجويان به كاربردها و اهداف رشته‏ها در بخش‏هاى مختلف جامعه كه در نتيجه انتخاب نامتناسب رشته درسى و عدم امكان تغيير رشته را به دنبال دارد عدم ايجاد انگيزه لازم براى ادامه تحصيل و نهايتا به هدر رفتن استعداد را سبب مى‏شود.
راه حل‏هاى بسيارى در اين مورد وجود داردكه به برخى از آنها اشاره مي گردد:
با عنايت به جوان بودن جمعيت كشور ما و وجود بخش عظيم نيروى انسانى فعال در جامعه بويژه تعداد قابل توجه فارغ التحصيلان دانشگاهى در سال هاى اخير از طريق جذب متخصصين داخلى و فارغ التحصيلان ايرانى خارج از كشور در مراكز دانشگاهى و پژوهشى براساس يك استراتژى صحيح و درخور جامعه اسلامى و انقلابى، قادر خواهيم بود بستر توسعه همه جانبه علمى را فراهم نموده و سپس راهبردهاى مختلفت توسعه و پيشرفت را در رشته‏ها و شاخه‏هاى گوناگون علمى ارائه دهيم .
ارتباط تنگاتنگ مجامع علمى و دانشگاهى با مراكز كارو صنعت بويژه از جنبه نيروى انسانى در ابعاد مختلف آموزشى و طرحهاى تحقيقاتى ميتواند گام موثرى را درجهت رشد و اعتلاى علوم و تكنولوژى فراهم نمايد. اين امر در صورتى تحقق مى‏يابد كه به صورت برنامه ريزى شده و سيستماتيك از سوى نهادهاى اجرايى طرح ريزى و به انجام رسد.
از سوى ديگر بعد توسعه علمى منوط به گسترش فنون ارتباطات است. براين اساس باتوجه به پيشرفت هاى نسبى تكنولوژي هاى ارتباطى درايران به ويژه در چند سال اخير و همچنين باوجود طرحهاى مهم در دست اجراى آن در بخش‏هاى مخابرات و اطلاع‏رسانى مى‏توانيم از شيوه‏هاى نوين آموزشى و پژوهشى قابل ارائه از سوى مجموعه نهادهاى ارتباطى كشور بهره‏مند شويم.
در قياس با مراتب فوق، مجموعه نهادهاى ارتباطى كشور، تنها سازمان اجرايى جامعه، در دهه اخير به حساب مى‏آيد كه از نظر توسعه علمى بالاخص تلفيق كارودانش و تأكيد بر جنبه‏هاى كاربردى علوم، شاخص‏هاى قابل قبلى ارائه داده و نسبت به ساير بخش‏هاى جامعه توفيقات بيشترى كسب كرده و گامى فراتر نهاده است، ضمن آنكه پويايى و فعاليت مستمر و گامهاى مؤثرتر دراين راه ضامن حفظ دستاوردهاى پيشين و پيشرفت‏هاى آتى در مقياس جهانى و بين المللى است.
شعار 2014 روز جهانی مخابرات و جامعه اطلاعاتی دکتر حمدون توره، دبیر کل اتحادیه جهانی مخابرات “ارتباطات باند پهن برای توسعه پایدار ” نام گذاری شده است.⁹ (ماهنامه علمی فرهنگی (ارتباطات) 17 می 2014 ص17-16)

روز جهانی مخابرات و جامعه اطلاعاتی سال 2014، یاد آور یکصد وچهل و نهمین سالگرد تاسیس اتحادیه جهانی مخابرات (1865)است. نگاهی به تاریخ چشمگیر اتحادیه جهانی مخابرات، نقش درخشان این اتحادیه را دربرقراری ارتباط جهان با پیشرفته ترین و نوآورانه ترین وسایل ارتباطی، از عصر تلگراف تا عصر اینترنت و ارتباطات باند پهن تلفن همراه، برای ما نمایان می سازد، اکنون ما با وجود این امکانات، می توانیم در هر مکان و زمانی که بخواهیم، با دوستان، اعضای خانواده، همکاران و حتی اشیاء بی جان نیز ارتباط برقرار کنیم.
حق بر خورداری از ارتباطات باند پهن، محور مباحث جامعه اطلاعاتی است؛ این حق یک اصل کلیدی برای دسترسی عادلانه وجهان شمول به اطلاعات و دانش هایی است که انسانها قدرت نیل به خواسته ها و مقاصد سازنده و توسعه محور خود را به واسطه آنها به دست می آورند.
9- ماهنامه علمی فرهنگی (ارتباطات) 17 می 2014 ص17-16
امروزه برای تضمین اینکه از فناوری های اطلاعات و ارتباطات، به عنوان ابزارهای کارآمدی، مانند ارئه بهداشت و درمان، آموزش و پرورش، حاکمیت، تجارت و بازرگانی، برای رسیدن به رشد پایدار اجتماعی و اقتصادی و رضایتمندی همه مشتریان شود، بر خورداری از ارتباطات باند پهن، امری حیاتی محسوب می شود.
بنابراین، اتحادیه جهانی مخابرات، خود را پایبند می داند که ارتباطات باند پهن، در اختیار همه جهانیان قرار گیرد و برای این مقصود، اراده و سیاست لازم را تقویت سازد.
اکنون بخوبی مشخص شده که توسعه دیجیتال، ابزار متحوّل کننده مسیر توسعه پایدار و ارائه خدمات نوین ارتباطی به مشتریان است وبه منظور دست یابی کامل به قابلیت های آن، بسیار ضروری است که شبکه های باند پهن پر سرعت را توسعه و ارتقاء دهیم و هزینه استفاده از آن را، به گونه ای مقرون به صرفه، جهان شمول و رضایتمندی مشتریان را به دنبال دارد فراهم سازیم.
در این راستا با تاکید فراوان اتحادیه جهانی مخابرات، در گنجاندن دستورکاری، با عنوان باند پهن برای توسعه پایدار، نیل به اهداف زیر می باشد:
- حمایت از کاربرد باند پهن تلفن همراه
- ترویج پیوسته فناوری های تلفن ثابت
- تاکید بر پاسخگویی به چالش های جهانی عصر حاضر، نظیر مقابله با دگرگونی های آب وهوایی و زیست محیطی می باشد.
شبکه های فناوری اطلاعات و ارتباطات مبتنی بر باند پهن، راه های میانبر توانمند ساز و قدرتمند برای دست یابی به سه اصل توسعه پایدار(رشد اقتصادی و مشتری مداری، تعادل محیط زیست) هستند.
لذا همه متخصصان و کارشناسان امر ارتباطات باید برای تحقق و عملیاتی ساختن موارد ذیل اهتمام ورزند.
1- شناسایی کاستی های موجود در توسعه باند پهن، زیر ساخت ها، و ارتقای توسعه بسته های کاربردی و خدمات نوین به مشتریان.
2- بررسی اولویت های سیاستگذاری عملی در زمینه تخصیص طیف فرکانس رادیویی و ماهواره ای برای باند پهن.
3- تعریف الزامات دسترسی جهانی و مکانیسم های تامین مالی نوآورانه.
4- شناسایی راه حل های پیشگامانه فنی، به ویژه برای گسترش دسترسی به باند پهن در مناطق روستایی کشورهای دارای کمترین نرخ توسعه و همچنین کشورهای کوچک جزیره ای در حال توسعه.
با تاکید جناب آقای دکتر حمدون توره که بیایید منابع خود را روی هم جمع کنیم تا نقش کاتالیزوری فناوری های اطلاعات و ارتباطات را در راه نیل به توسعه پایدار به خدمت بگیرم. انجام این کار کلید دسترسی قطعی به آینده بهتر برای همه است.
بخش سوم:
2-3-1- تاریخچه و سیر تحول مخابرات در جهان و ایران