نکته حائز اهمیت ، غافل نبودن از موضوع کنترل است. به عبارت دیگر در این مرحله باید اطمینان حاصل کنیم که تمامی اقلام هزینه ای در محاسبه هزینه متوسط قیمت تمام شده تحصیل یک دانشجو در رشته های مختلف تحصیلی دخالت داشته است.این مهم را میتوان با بازبینی مجدد در هزینه ها بررسی کرد.
۲-۲-۱۵) مشکلات بودجه ریزی عملیاتی در موسسه های آموزش عالی:
شیوه محاسبه شاخص متوسط هزینه سرانه دانشجویی در موسسه های آموزش عالی ساده به نظر می رسد اما در آن مشکلاتی وجود دارد که بدون توجه به آنها شاخص محاسبه شده اعتبار چندانی نخواهد داشت . یکی از این مشکلات مربوط به نظام حسابداری موسسه های آموزشی عالی است.زیرا در نظام حسابداری تا زمانی که هزینه ای محقق نیابد ، ثبت سند نیز انجام نمی پذیرد .
(حسابداری نقدی ) ،بنابراین برای دستیابی به اطلاعات هزینه ای نیم سای که در نیمه دوم بهمن هر سال شروع می شود لازم است تا اواخر نیمه اول سال مالی بعد صبر کرد .

این موضوع باعث تاخیر قابل ملاحظه در محاسبه شاخصهای نتیجه، معیارهای سنجش عملکرد و عدم تصمیم گیریهای به موقع مدیران دانشگاهها خواهد شد . البته استقرار نظام حسابداری تعهدی در دانشگاه می تواند پاسخگوی مناسبی برای حل این مشکل باشد.
در روش حسابداری تعهدی ،ملاک ثبت عملیات در دفاتر ،دریافت و پرداخت وجوه نقدی نیست بلکه هر زمان که تعهدی برای موسسه به وجود آید، به عنوان یک عمل مالی در دفاتر منعکس می شود.به عبارت دیگر می توان گفت ارزیابی صحیح عملکرد یک موسسه در یک دوره معین و تعیین وضع مالی آن در یک تاریخ معین ،فقط از طریق اعمال روش تعهدی حسابداری امکان پذیر است .
منظور از معیارهای سنجش عملکرد،شاخصهایی هستند که برای ارزیابی عملکرد موسسه های آموزش عالی در دو سطح کلان و خرد شامل بخشهای کلی(عمومی) ،آموزشی،پژوهشی،دانشجویی ،فرهنگی و اعتبارات و امکانات در بعد کمی و کیفی مورد استفاده قرار می گیرند.
شاید نبود استاندارد متوسط هزینه سرانه دانشجو در فعالیتهای مختلف آموزشی در کشور و مقایسه آن با موارد مشابه محاسبه شده در یک دانشگاه خاص ،از دیگر مشکلات بودجه ریزی در موسسه های آموزش عالی باشد. به خاطر همین هم اکنون می توان به متوسط هزینه سرانه در موسسه های غیرانتفاعی آموزش عالی ،همانند دانشگاه آزاد اسلامی اتکا کرد و با گذشت زمان به استانداردهای جامع تری در این زمینه دست یافت.
جدول مقایسه بودجه ها

• جاذبه­ی تداعی

جاذبه­ی تداعی از جمله جاذبه­های تبلیغاتی است که به­ ویژه در آگهی­های چاپی کاربرد دارد. در این جاذبه، پیوندی خلاقانه بین محصول و یک رویدادی مهم برقرار می­ شود. این ارتباط باعث می­ شود که هم توجه مخاطب بیشتر جلب شود و هم ماندگاری پیام در ذهن مخاطبان دوچندان گردد. مانند تبلیغی که در آن برگ درختان به شکل دستان دعاگو به سمت آسمان نشانه رفته است. در این نوع جاذبه از تکنیک سمبل­ها و مناسبت­ها نیز استفاده می­ شود(همان: ۲۹۹).

• جاذبه­ی اخلاقی

این نوع جاذبه بر تشخیص مخاطبان درباره درست یا غلط بودن چیزی تکیه می­ کند. از جاذبه­ی اخلاقی وقتی استفاده می­ شود که هدف وادار کردن مردم به حمایت و طرفداری از پاره­ای از مسائل اجتماعی باشد. به عنوان نمونه، پوستر تبلیغاتی­ای از سازمان یونیسف با شعار: هرسال میلیون­ها کودک به­ دلیل آب آلوده تلف می­شوند، دارای جاذبه­ی اخلاقی است(همان: ۳۰۰).

• جاذبه­های تک جنبه­ای و دو جنبه­ای

پیام­های تبلیغاتی از این نظر که چه نوع اطلاعاتی به مخاطب ارائه می کند، به دو دسته تقسیم می­ شود: پیام­های یک جنبه­ای و پیام­های دو­جنبه­ای. پیام­های یک­جنبه­ای آن دسته از پیام­هایی است که تنها اطلاعات مثبت درباره کالا ارائه می­ کند و هیچ­گونه اطلاعاتی در زمینه نارسایی­ها یا نقاط ضعف کالا ارائه نمی­دهد. نمونه برجسته این نوع تبلیغات، تبلیغات و آگهی­های بی­شماری است که هر کدام از ما هر روز در مقیاس وسیعی در معرض آن­ها قرار داریم. در مقابل این دسته از پیام­ها، پیام­های دوجنبه­ای قرار دارد. پیام­های دو­جنبه­ای به آن دسته از پیام­هایی اطلاق می شود که نه تنها به ارائه اطلاعات مثبت درباره کالا می پردازد؛ بلکه نارسایی های آن را نیز یادآور می شود، یعنی افزون بر دادن اطلاعات مثبت به مصرف کنندگان، به آنها اطلاعات منفی نیز در زمینه کالا ارائه می­ کند، البته معمولاً در چنین تبلیغاتی، اطلاعات منفی در مقایسه با اطلاعات مثبت اهمیت نسبی کمتری دارد و چگونگی و روش ارائه آن بسیار ظریف و دقیق است. برای نمونه، یک تولیدکننده خودرو در پیام تبلیغاتی خود آورده­ است: «خودروهای تولیدی ما اگر چه کوچک است، ولی برای جوانان، اقتصادی است.» یا یک تولیدکننده اجاق گاز مایکروویو در پیام تبلیغاتی خود یادآور شده است: «اجاق­های مایکروویوی ما برخی از غذاها را خوشمزه­تر از اجاق های معمولی طبخ می کند، ولی در مورد برخی خیر». استفاده از جاذبه دوجنبه­ای در تبلیغات کشور ما خیلی مرسوم نیست. تبلیغات دوجنبه­ای از این جهت که به بعضی از نقاط ضعف محصول ـ هر چند نقاظ ضعف کم اهمیت ـ اشاره می کند، از نظر اخلاقی از تبلیغات یک­جنبه­ای بهتر است. در عین حال، تبلیغات دو­جنبه­ای نیز نباید مخاطب را فریب دهند؛ به این شکل که با گفتن یک یا چند نقطه ضعف کم اهمیت محصول، از خود چهره­ای صادق ارائه دهند و اعتماد مخاطبان را جلب کنند و در پوشش این اعتماد کاذب، محصولی با نارسایی های عمده تر بفروشند(محمدیان ،۱۳۸۲ :۴۲).

• جاذبه­ی جنسی

عمدتاً در تبلیغات غربی استفاده از جاذبه­های جسم و بدن بازیگران به عنوان کششی برای معرفی محصول استفاده می شود. استفاده از این نوع جاذبه، در اکثر مواقع حالت اغراق آمیز دارد و تا مرز فریب (اغوا) هم پیش می­رود. استفاده از زنان برای تبلیغ وسایل آرایشی و بهداشتی و از مردان برای تبلیغ داروهای نیروبخش، وسایل ورزشی و بدن سازی نمونه­ این نوع جاذبه­ی تبلیغاتی است. برخی معتقدند استفاده زیاد از جاذبه جنسی در تبلیغ، باعث انحراف ذهن از وسیله مورد تبلیغ، به جاذبه جنسی می شود، که در این حالت هدف تبلیغ نادیده گرفته می شود. یعنی ممکن است عکس یا تصویری که جاذبه جنسی دارد در ذهن مخاطبان بماند، ولی مخاطبان ندانند این تصویر مربوط به چه کالایی بوده است. استفاده از این جاذبه در تبلیغات تلویزیونی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، به­ دلیل حفظ سلامت خانواده و جامعه اسلامی ، ممنوع است(خداداد حسینی و همکاران،۱۳۸۹: ۲۲۲).
۳-۹-۶- تکنیک­های اجرایی تبلیغ:
پیام یا جاذبه­ی تبلیغاتی به اشکال متعدد می ­تواند ارائه شود؛ که برخی از مهم­ترین آن­ها در زیر توضیح داده می­ شود:

• ارائه­ تأییدیه

در این روش از یک منبع دوست­داشتنی و قابل اعتماد برای تأیید کالا استفاده می­ شود که می­توان از افراد مشهور و عادی استفاده کرد. البته بینندگان بیشتر تحت تأثیر افراد مشهور قرار می­گیرند(همان: ۳۰۲).

• مستندات علمی

در این شیوه، مدارک مستند علمی یا تحقیقاتی ارائه می­ شود که نشان می­دهد مارک کالای موضوع آگهی، نسبت به یک مارک یا چند مارک تجاری دیگر بهتر است یا بیشتر مورد پسند واقع شده است(همان: ۳۰۳).

• شایستگی فنی

در این شیوه توانایی­های فنی شرکت در تولیدکالا ارائه می­ شود. استفاده از تکنیک «شایستگی فنی» اغلب در مورد لوازم برقی به­کار گرفته می­ شود. به­عنوان مثال شرکت خودروسازی «جیپ» همیشه در شعار تبلیغاتی خود به شایستگی فنی این خودرو تأکید می­ کند(همان:۳۰۴).

• مقایسه

در این شیوه کالاهای یک شرکت با کالاهای شرکت رقبا مقایسه می­گردد و با مقایسه­ آن کالا با سایر کالاها به سؤالات مخاطب پاسخ داده می­شودو به­ طور غیرمستقیم و تلویحی ارجحیت و برتری محصولات شرکت نسبت به محصولات شرکت­های دیگر نمود پیدا می­ کند(همان).

• حل مشکل

در این شیوه جنبه­ مشکل­گشا بودن کالا نمایش داده می­ شود و قابلیت محصول به­عنوان مزیت رقابتی آن بیشتر بیان می­گردد(همان:۳۰۵).

• سبک زندگی

در این شیوه مناسبت یک کالا با سبک زندگی نشان داده می­ شود. برای مثال یک آگهی درباره مواد لبنی همزمان با این­که مردانی را در حال ورزش نشان می­دهد، نقش مصرف شیر در ایجاد یک زندگی فعال و تؤام با سلامتی را گوشزد می­نماید. یا مانند شرکت «آدیداس» که سعی دارد استفاده از محصولات این شرکت را به­عنوان یک سبک ویژه­ی زندگی نشان دهد(همان:۳۰۶).

• خیال­پردازی

این سبک درباره کالا یا مصرف آن خیال و رویا ایجاد می­ کند و مخاطبان را در قالب رویای استفاده از آن محصول و نوع برداشت آن­ها در استفاده از کالای تبلیغی نشان می­دهد و این­که با بهره گرفتن از آن کالا چه احساسی به آن­ها دست می­دهد، مانند شعار آگهی رنو مگان: حس شما، رنو مگان رو ترجیح میده!(همان:۳۰۷)

• حالت یا ذهنیت­پردازی

هدف اصلی این تکنیک، به ­وجود آوردن ذهنیت یا حالت خاصی برای کالایی است که قصد، فروش بیشتر آن است. در این روش، حالت یا ذهنیتی نظیر زیبایی، عشق، محبت یا امنیت و آسایش در اطراف کالا ایجاد می­ شود و هیچ­گونه سخنی به­جز در قالب توصیه خرید کالا به میان نمی­آید(همان:۳۰۸).
۳-۱۰- تعریف عملیاتی مفاهیم و متغیرهای تحقیق:
تبلیغات محیطی:
در تحقیق حاضر کلیه تبلیغات محیطی اعم از بیلبورد، بنر، استند و… که به منظور آموزش، اطلاع­رسانی، فرهنگ­سازی، فروش بیشتر، تعیین خط­مشی سیاسی احزاب و… در ۵ خیابان مورد نظر شهر تهران نصب گردیده، مدنظر قرار گرفته است و نام مغازه­ها یا تابلوهای اصناف در این پژوهش مورد نظر نیست.
نوع تبلیغ: در این پژوهش نوع تبلیغ درقالب این زیرمقوله­ها تقسیم ­بندی شده است:
تجاری- اقتصادی:

پاسخ
ارائه چند تعریف متداول و کاربردی فهم واژه تنیدگی را آسانتر می کند . “سیله” تنیدگی را مجموعه واکنشهای عمومی انسان نسبت به عوامل ناسازگار و غیرمنتظره خارجی یا به عبارت ساده ، اختلال در سیستم سازگاری و تطبیق بدن با محیط خارجی تعریف می کند(سیله ، ۱۹۷۴(. از دیدگاه وی هرگاه تعادل و سازگاری ارگانیسم به علت عوامل مخل خارجی از بین رود ، فرد دچار تنیدگی می گردد .
از دیدگاه “رابینز” تنیدگی حالتی پویا است که در آن فرد با موقعیتها و فرصتها ، موانع و محدودیت ها یا نیازها و انتظاراتی مواجه می گردد که نتایج حاصل از آنها برای او مهم است . اما امکان نتایج مذکور نامطمئن و غیرقابل پیش بینی دقیق می باشد(رابینز ، ۱۹۹۳) . بدین ترتیب احتمال نامشخص وقوع نتایج ناخوشایند و مهم بودن عوامل مذکور به وجود آورنده تنیدگی در فرد می باشد . به عنوان مثال زمانی که ارزشیابی برای یک کارمند بسیار مهم است و در ضمن او اطمینان ندارد که در آن موفق خواهد بود یا خیر ، دچار تنیدگی می شود .

“ایوان سویچ” و “ماتسون” تنیدگی را به زبان ساده “تأثیر و تأثر ارگانیسم و محیط” تعریف می کنند ، ولی بلافاصله یک تعریف کاربردی تفضیلی بدین شرح به آن می افزایند: “این تأثیر و تأثر نوعی پاسخ انطباقی است که با میانجی گری ویژگیهای شخصی و یا فرآیندهای روان شناختی تحقق مییابد . یعنی معلول هر نوع عمل خارجی ، موقعیت یا واقعه ای است که شخص را در برابر تقاضاهای خاص جسمانی و یا روان شناختی قرار می دهد"(لوتانز ،۱۹۸۹ : ۱۹۵).
۲-۳-۱- فیزیولوژی تنیدگی
به نظر “سیله” تنیدگی ، عکس العمل نامشخص بدن در مقابل هرگونه تقاضای وارد شده به آن می باشد . پس از اینکه موجود زنده رویداد تنیدگی زا را دریافت کرد مثل هر دریافت دیگر یک رشته پاسخ را در دستگاه عصبی ایجاد می کند . مهمترین واکنشها در بخش بسیار مهمی از مغز به نام “هیپوتالاموس”^[۶۱] روی می دهد . “هیپوتالاموس” شامل مراکز کنترل بسیاری از اعمال گوناگون بدنی است . این مراکز گوناگون به طرق متفاوتی تحریک می شوند و در نتیجه مجموعه ای از واکنش های فیزیولوژیک در بدن به وقوع می پیوندد . “سیله” مجموعه تمامی این پاسخها را “نشانگان سازگاری کلی”^[۶۲] نام نهاد(اردوآبادی ، ۱۳۸۱) . “سیله” آن را “کلی” نامید . زیرا تنیدگی بر چندین عضو از اعضای بدن اثر می گذارند . کلمه “سازگاری” به تحریک نظام دفاعی بدن جهت برقراری تعادل مجدد آن اشاره دارد و “نشانگان” معین می کند که اجزای فردی عکس العمل کم و بیش با یکدیگر رخ می دهد و در واقع با یکدیگر بستگی دارند(ایوان سویچ و ماتسون ، ۱۹۸۰) . نشانگان سازگاری دارای سه مرحله است: “واکنش اخطار”^[۶۳] ، “مقاومت^[۶۴]” و “فرسودگی^[۶۵]“(سیله ، ۱۹۷۶) .
در مرحله واکنش اخطار یک عامل تنیدگی زای خارجی نظام درونی تنیدگی را تحریک می نماید . در این مرحله تعدادی واکنش های فیزیولوژیکی و شیمیایی نظیر افزایش ترشحات غده هیپوفیز ، آدرنالین و حساسیت شدید حواس به وجود می آید . اگر عامل تنیدگی زا تداوم یابد ،"نشانگان سازگاری کلی"وارد مرحله مقاومت می شود . دراین مرحله بدن ، اندام یا نظام لازم را برای مقابله با تنیدگی به یاری می طلبد . بالاخره اگر عامل تنیدگی زا به مدت طولانی ادامه پیدا کند احتمال دارد اندوخته مکانیسمهای سازگاری مرحله دوم به پایان برسد و انسان تحلیل برود . هنگامی که این حالت حادث می شود ممکن است شخص به مرحله “واکنش اخطار” بازگردد و دوباره این فرایند رابا یک اندام یا نظام دیگر آغاز نماید(لوتانز ، ۱۹۸۹) . تکرار چنین فرآیندی برای انسان سنگین می باشد و اثرات نامطلوبی را به همراه دارد .
“شفر”^[۶۶] توالی وقایع در نشانگان سازگاری کلی را در قالب نمودار نشان داده است (شفر ، ۱۳۷۲).
نمودار ۲-۲-۴ توالی وقایع در نشانگان سازگاری کلی
عامل تنیدگی زا
حادثه داخلی یا خارجی
ادراک و ارزیابی شناختی
نبرد یا گریز
سالم
مرحله اول:واکنش اخطار
G.A.S
متوقف می شود
خطرناک
رفتار موفق
بی تاثیر
موثر
G.A.S
نقصان می یابد
متوقف می شود
مرحله سوم::فرسودگی
مرحله دوم::مقاومت
تصمیم گرفته شده
۲-۳-۲-استرس یا فشار روانی
استرس واژه ای است در اصل به معنی فشار و نیرو که از علم فیزیک گرفته شده و امروزه برای بیان فشار روانی– تنی کاربرد عام یافته است. در جهان فیزیکی هرگاه فشاری بر چیزی وارد شود کنشی بر آن وارد می کند ، ثبات اجزای درونی آنرا بر هم می زند و تنشی در آن پدید می آورد بر می آشوبد و سرانجام آن شی را به واکنش می اندازد. در مهندسی گفته می شود که هرگاه فشار وارده از مقاومت شی درگذرد آن شی متلاشی می شود و از وضعیت موجودش در می آید.
به عبارت بسیار کلی و ساده استرس حالتی است در روان و تن که ناشی از وارد شدن فشارهای روانی یا جسمی به فرد می شود(جی ، مورهد و گریفین ، ۱۳۸۹).
فشار روانی را عکس العمل فرد به عوامل جدید یا تهدید کننده در محیط کاری تعریف کرده اند(آرنولد و فلدمن ، ۱۹۸۸)
فشار روانی را پاسخی دانسته اند که فرد برای تطبیق با یک وضعیت خارجی متفاوت با وضعیت عادی به صورت رفتاری ، روانی و یا جسمانی از خود بروز می دهد.
روانشناسان و دیگر صاحب نظران استرس نیز می گویند ، روی هم جمع شدن رویدادهای زندگی که سازگاری فرد را با وضع موجودش بر هم می زند موجب موجب استرس می شود(راندل و التمایر).
فشار روانی شرایطی است که در آن یک فرد با یک فرصت و محدودیت در مورد آنچه مورد نظرش است مواجه می شود و نتیجه کار نامطمئن ولی با اهمیت است. فشار روانی ، وضعیتی است که در آن محیط نوعی تقاضا دارد که بیم آن می رود خارج از توانایی های فرد و منابع موجودش باشد^[۶۷].
استرس از کلمه لاتین استرینگر مشتق شده است که به معنای در آغوش گرفتن ، فشردن و باز فشردن است. در علم پزشکی امروز معادلات و برداشت های مختلفی از آن می شود “اضطرار"و “اجبار” نسبت به محرک ها ، هیجان نسبت به واکنش های روانی که ایجاد می گردد ، اضطرار و اجبار نسبت به تغییرات فیزیولوژیک ناشی از آن این برداشت ها هستند^[۶۸].
۲-۳-۲-۱-سندروم سازگاری عمومی
طبق نظر هانس پاسخ فردی که در معرض استرس قرار می گیرد از الگوی عام و یکسانی پیروی می کند و این الگوی معین را سندروم سازگاری عمومی می گویند.این الگو سه مرحله دارد که عبارتند از:
مرحله هشدار : در این مرحله بدن پاسخ اولیه ای در برابر عامل استرس زا از خود نشان می دهد. این مرحله زمان کوتاهی را در بر می گیرد که درآن بدن مقاومت کوتاهی از خود نشان می دهد ، در این مرحله تغییراتی در بدن رخ می دهد تا آنرا برای پاسخگویی فوری آماده کند. ضربان قلب تند می شود ، فشار خون بالا می رود و قند آزاد می شود تا انرژی لازم برای عمل فراهم کند.
مرحله مقاومت:در صورتی که عامل استرس زا بقوت خود باقی بماند مرحله دوم یا مقاومت فرا می رسد ، در این مرحله پاسخ های اولیه که در مرحله هشدار ظاهر شده بودند جای خود را به ناسازگاری طولانی تر می دهند ، در این مرحله تلاشی مداوم از جانب فرد صورت می گیرد تا با عامل استرس زا سازگاری برقرار کند یا با آن خو بگیرد .
مرحله از پا درآمدن: این اصطلاح بدین معنی است که بدن نمی تواند به مبارزه خود با عامل استرس زا ادامه دهد ، انرژی لازم برای سازگاری تمام می شود و فرد از توان می افتد . بنابراین وجه مشخصه مرحله سوم عبارت است : از دست دادن مقاومت در برابر عامل استرس ، فرسودگی و از پا در آمدن.
نمودار ۲-۳-۲-۱-سندروم سازگاری عمومی^[۶۹]
مرحله سوم
مرحله دوم
مرحله اول
فرسودگی
مقاومت
اخطار
سطح مقاومت
معمولی فردی
عکس العمل
در برابر وقایع
۲-۳-۲-۲-عوامل سازمانی موثر در ایجاد فشار روانی

با توجه به ادبیات تحقیق موجود و نیز ماهیت فرضیه های تحقیق در این پژوهش از داده‌های ترکیبی استفاده شده است. مدل های رگرسیون براساس این نظریه ساخته شده اند که اگر دو عامل با یکدیگر همبستگی داشته باشند، تغییر یکی با تغییر دیگری قرین خواهد شد. هر چه ارتباط دو عامل مزبور به یکدیگر نزدیکتر باشد، ضریب همبستگی تغییرات آنها بزرگ تر و به حداکثر همبستگی یعنی ۱، نزدیکتر خواهد بود. بنابراین اگر روند گذشته نشان دهد که بین تغییر یک عامل و تغییرات چند عامل دیگر همبستگی معناداری وجود دارد، می توان تصور کرد که در آینده نیز همبستگی مزبور حفظ خواهد شد و اگر ضریب همبستگی مزبور را بدانیم، می توان اندازه تغییر عامل وابسته را نسبت به تغییر عامل مستقل مرتبط با آن، اندازه گیری و پیش بینی کنیم.

در اکثر مدل های رگرسیونی، معمولاً می خواهیم تغییرات یک متغیر را (y) بر حسب تعدادی از متغیرها (xها) که معتقدیم که باعث تغییرات y می شود، توضیح دهیم. اغلب این کار را در قالب یک تابع انجام می دهیم:
رابطه (۳-۱)
برای آشنایی بیشتر با پانل دیتا ابتدا نماد مدل خطی پانل دیتا را نشان می دهیم و سپس به معرفی نمایش ماتریسی خواهیم پرداخت:
رابطه(۳-۲)
که به زبان ماتریسی به صورت زیر است:
رابطه(۳-۳)
اندیس i برای افراد یا مقاطع ( تعداد N) و اندیس t برای زمان ( از ۱ تا T) در نظر گرفته شده است.
هر گاه فاصله داده ها از میانگین زیاد باشد واریانس آن زیاد می شود و طبعاً انحراف معیار که جذر واریانس می باشد و میزان پراکندگی داده ها را نشان می دهد، زیاد می شود . چولگی اگر مثبت باشد یعنی پراکندگی داده ها در سمت راست زیاد است و اگر منفی باشد یعنی پراکندگی داده ها در سمت چپ زیاد است ؛ و اگر چولگی صفر شود یعنی پراکندگی وجود ندارد به عبارتی توزیع متقارن یا نرمال است.
۳-۱۰-۱ ضریب تعیین
ضریب تعیین ، معیاری را برای خوبی برازش رگرسیون برآورد شده با اطلاعات آماری نمونه و برای مقاطع مختلف ،فراهم می سازد. به ویژه این معیار درصد یا نسبت کل تغییرات متغیر وابسته را نشان می دهد که به تغییرات همه متغیرهای مستقل الگو مربوط است. هر چه مقدار ضریب تعیین بیشتر باشد برازش بهتری بین رابطه خطی برآورد شده و داده های آماری نمونه وجود دارد . البته افزایش ضریب تعیین در داده های سری زمانی امری مطلوب است امّا وقتی از داده های مقاطع مختلف در یک دوره استفاده شود ، این امر به طور منطقی به کاهش ضریب تعیین منجر خواهد شد. چرا که با توجه به خصوصیات متفاوت در هر یک از مقطع ها وجود مقاطع مختلف در یک دوره ، نشانگر عدم هماهنگی داده های تحت بررسی است که این امر باعث نزول قدرت توضیح دهندگی در یک رگرسیون خواهد شد.^[۳۱۰]
۳-۱۰-۲ آزمون آماره t
آماره آزمون، اگر از نوع t باشد به صورت زیر تعریف خواهد شد:
t = r یا t =
اگر t محاسبه شده درناحیه دنباله سمت راست یا چپ قرار گیرد نظر به برگزیدن ۵% = با اطمینان ۹۵%
می توان پذیرفت که بین دو متغیر x و y ارتباط معنی دار و در صورتی که در ناحیه قرار گیرد می توان گفت که رابطه معنی داری بین x و y وجود ندارد. مسئله ای که بیشتر پژوهشگران در برنامه ریزی هر پژوهش با آن مواجه اند، اندازه یا حجم لازم نمونه است. قانون کلی در این مورد، بزرگترین اندازه ممکن را تصویب می کند. هدف از مطالعه نمونه، کسب اطلاع در مورد جامعه است که نمونه از آن انتخاب شده است. بنابراین هر چه نمونه با حجم بزرگتری انتخاب شود شاخص های آماری صفر، ارتباط نزدیکی وجود دارد. با نمونه بزرگ ، پژوهشگر ، کمتر فرض صفر را در شرایطی که درست نیست، می پذیرد.^[۳۱۱]
۳-۱۰-۳ آزمون چاو
در بررسی داده‌های مقطعی و سری‌های زمانی، اگر ضرایب اثرات مقطعی و اثرات زمانی معنی‌دار نشود، می‌توان داده‌ها را با یکدیگر ترکیب کرده و به وسیله یک رگرسیون حداقل مربعات معمولی، تخمین بزنیم. از آن‌جایی که در اکثر داده‌های ترکیبی اغلب ضرایب مقاطع یا سری‌های زمانی معنی‌دار هستند؛ این مدل که به مدل رگرسیون ترکیب شده معروف است، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ بنابراین برای این که بتوان مشخص نمود که آیا داده‌های پانل برای برآورد تابع مورد‌نظر کارآمدتر خواهد بود یا نه؟ فرضیه ای را آزمون می کنیم که در آن کلیه عبارات ثابت برآورد با یکدیگر برابر هستند. فرضیه صفر این آزمون به آزمون چاو یا F مقید معروف است.
در این آزمون؛ فرضیه یعنی یکسان بودن عرض از مبدأ؛ در مقابل فرضیه یعنی ناهمسانی عرض از مبدأ، قرار می‌گیرد. در صورتی که فرضیه پذیرفته شود به معنی یکسان بودن شیب‌ها برای مقاطع مختلف بوده و قابلیت ترکیب شدن داده‌ها و استفاده از مدل رگرسیون ترکیب شده مورد تأیید آماری قرار می‌گیرد و فرضیه‌های پژوهش با بهره گرفتن از روش داده‌های ترکیب شده مورد آزمون قرار خواهد گرفت. اما در صورت رد فرضیه روش داده‌های پانل پذیرفته می‌شود و فرضیه‌های پژوهش  با بهره گرفتن از روش داده‌های پانل آزمون می‌شود. برای تعیین نوع مدل پانل (با اثرات تصادفی یا اثرات ثابت) از آزمون هاسمن استفاده می شود.
۳-۱۰-۴ آزمون هاسمن
پس از مشخص شدن اینکه عرض از مبدأ برای سال‌های مختلف یکسان نیست، باید روش استفاده در برآورد
مدل (اثرات ثابت یا تصادفی) تعیین گردد که بدین منظور از آزمون هاسمن استفاده می گردد. آزمون هاسمن فرضیهمبنی بر سازگاری تخمین های اثر تصادفی را در مقابل فرضیه مبنی بر ناسازگاری تخمین های اثر تصادفی، آزمون می نماید.
برای آن ‌که بتوانیم بین مدل‌های اثرات ثابت و اثرات تصادفی ازنظر قدرت توضیح دهندگی متغیر وابسته مقایسه‌ای انجام دهیم، از آزمونی به نام آزمون هاسمن استفاده می‌کنیم. از آنجا که برای انجام مقایسه بین این دو مدل باید وجود همبستگی بین اثرات تصادفی () و رگرسورها را مورد آزمون قرار دهیم، لذا در آزمون هاسمن فرضیه صفر این است که هیچ همبستگی میان اثرات تصادفی و رگرسورها وجود ندارد. تحت این فرضیه، تخمین زن هایOLS وGLS هر دو سازگار هستند ولی تخمین زن OLS ناکاراست. در شرایطی که تحت فرضیه مقابل، تخمین زن OLS کارا و سازگار ولی تخمین زن GLS ناسازگار است.
آماره این آزمون به‌صورت زیر است:
H
چنانچه آماره آزمون محاسبه شده بزرگتر از مقدار جدول باشد، فرضیه رد شده و همبستگی وجود داشته و درنتیجه باید از روش اثرات ثابت استفاده کرد. آزمون هاسمن از معیار کای-دو استفاده می کند در صورتی که احتمال آماره آزمون بیش از ۰٫۰۵ باشد در سطح معنی داری ۹۵ درصد می توانیم، اثرات تصادفی را به اثرات ثابت ترجیح دهیم، در غیر این صورت اثرات ثابت، انتخاب می شود.
در مدل اثر تصادفی بر خلاف مدل اثر ثابت، u_i و x_i همبسته نبوده و مستقل از یکدیگر می‌با‌شند. چون u_i ها در‌ جمله خطا قرار می‌گیرند، بنابرین می‌توان درمدل اثرات تصادفی فرض کرد،E(u_it/x_it)=0   است و فرض صفر در این آزمون را به صورت زیر ارائه می‌کنیم:
: E(u_it/x_it)=0
: E(u_it/x_it)=0
۳-۱۰-۵ آزمون وایت
یکی از موضوعات مهمّی که در اقتصاد سنجی به آن برخورد می‌کنیم موضوع واریانس ناهمسانی است. واریانس ناهمسانی به این معناست که؛ در تخمین مدل رگرسیون، مقادیر جملات خطا دارای واریانس های نابرابر هستند. به منظور برآورد واریانس ناهمسانی در این تحقیق از آزمون وایت استفاده شده است. معمولاً هنگامی از آزمون وایت استفاده می‌شود که توزیع واریانس جملات خطا را ندانیم و حدسی نیز در مورد آن نداشته باشیم و بنابراین آزمون وایت کلی‌ترین حالت را در نظر می‌گیرد و نسبت به تشخیص واریانس ناهمسانی بسیار حساس است.
در این روش به ترتیب مراحل زیر را انجام می‌دهیم:
ابتدا مدل اصلی را با فرض عدم واریانس ناهمسانی تخمین می‌زنیم و آنگاه مقادیر پسماندها و مربع مقادیر پسماندها را محاسبه می‌کنیم.
سپس با بهره گرفتن از پسماندهایی که به دست آورده‌ایم این بار یک رگرسیون جدید می نویسیم که مربع مقادیر پسماندها را به عنوان متغیر توضیحی و مقادیر تخمینی y و مربع مقادیر تخمینی y را به عنوان متغیر توضیحی در آن می‌آوریم. سپس این رگرسیون را تخمین می‌زنیم.
برای تخمینی که به دست آورده‌ایم آماره F یا LM را محاسبه می‌کنیم.
اگر از آمارهF استفاده کرده‌ایم آن را با توزیع فیشر با درجه آزادی ۲ و۱-۲-n مقایسه می‌کنیم و اگر از آمارهLM استفاده کرده‌ایم آن را با توزیع کای دو با درجه آزادی ۲ مقایسه می‌کنیم. در این شیوه فرض صفر آن است که ما دارای واریانس ناهمسانی نمی‌باشیم و بنابراین اگر مقدار آماره آزمون از مقدار جدول بیشتر باشد در آن صورت، مدل تصریح شده ابتدایی ما؛ مشکل واریانس ناهمسانی دارد. برای رفع مشکل ناهمسانی خطای مدل ها از گزینه GLS weights در برآورد مدل ها، استفاده خواهیم کرد.
۳-۱۰-۶ آزمون دوربین واتسون
یکی از مفروضاتی که در رگرسیون مدنظر قرار می گیرد، استقلال خطاها(تفاوت بین مقادیر واقعی و مقادیر پیش بینی شده توسط معادله رگرسیون) از یکدیگر است. در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد. به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر از آزمون دوربین واتسون استفاده می شود. اگر آماره دوربین واتسون بین ۵/۱ تا ۵/۲ قرار گیرد ، می توان فرض عدم وجود همبستگی بین خطاهای مدل را پذیرفت.
آزمون دوربین واتسون، همبستگی سریالی بین باقیمانده (خطا)های رگرسیون را بر مبنای فرض صفر آماری زیر آزمون می کند:
: بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد.
: بین خطاها خود همبستگی وجود دارد.
۳-۱۰-۷ آزمون جارک – برا
یکی از مهم ترین آزمون هایی که برای بررسی نرمال بودن خطای رگرسیون به کار می رود ، آزمون جارک – برا (JB) می باشد. در توزیع نرمال مقدار میانگین متغیرهای تصادفی برابر صفر و واریانس آن ها برابر یک است. اگر مدل ها دارای توزیع نرمال نباشند. طبق نظر برنامه نویسان Eviews زمانی که اندازه نمونه به میزان کافی بزرگ باشد (حداقل ۳۰ نمونه) و سایر فروض کلاسیک نیز برقرار باشند ، انحراف از فرض نرمال بودن معمولاً بی اهمّیت و پیامدهای آن ناچیز است . در شرایط مذکور، با توجه به قضیه حد مرکزی می توان دریافت که حتی اگر خطاها نرمال نباشند ، آماره های آزمون به طور مجانبی از توزیع مناسب پیروی می کنند ، بدون تورش هستند و از کارایی برخوردارند.
۳-۱۰-۸ آزمون هم خطی متغیرهای مستقل
تشخیص هم خطی بودن، می تواند طی مراحل زیر صورت پذیرد:
ضرایب برآوردی نسبت به کم یا اضافه کردن متغیر در مدل از خود حساسیت نشان می دهند .
در حالت هم خطی، رگرسیون به طور کلی معنادار بوده و دارای بالا می باشد اما ضرایب به تنهایی بی معنی هستند .
اگر تک تک متغیرهای مستقل را روی بقیه متغیرهای توضیح دهنده رگرسیون کرده و آنها را با رگرسیون اصلی مقایسه کنیم . چنانچه های محاسبه شده بزرگتر از رگرسیون اصلی باشد در آن صورت احتمال وجود هم خطی ناقص، شدید است .
اگر با خارج کردن یک متغیر از مدل یا اضافه کردن یک متغیر به آن ، غیرقابل ملاحظه ای نداشته باشد، در آن صورت متغیر مذکور مستعد ایجاد هم خطی است .

۱

شایستگی

۰٫۷۸

۲

استقلال

۰٫۸۴

۳

مؤثر بودن

۰٫۸۰

۴

معنی دار بودن

۰٫۸۱

۵

اعتماد

۰٫۸۲

۳-۷- معرفی آزمون‌های آماری
در این تحقیق از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. به منظور سازمان‌بندی و طبقه‌بندی نمرات خام و توصیف اندازه‌های نمونه، از آمار توصیفی بهره‌گیری شده است. در بخش آمار استنباطی نیز از آزمون‌های کولموگروف-اسمیرنف (برای بررسی نرمال بودن توزیع داده‌ها)، آزمون رتبه­ای اسپیرمن (برای بررسی رابطه میان متغیرها)، استفاده شده است.

آمار توصیفی:
آمار توصیفی برای بررسی خصوصیات جمعیت­شناختی پاسخ ­دهندگان شامل سن، جنسیت، سطح تحصیلات و سابقه خدمت آنان، مورد استفاده قرار گرفته است.
تحلیل استنباطی:
برای تجزیه و تحلیل یافته‌ها و آزمون فرضیه‌های پژوهش نیز، از آزمون­های زیر استفاده شده است:
آزمون کولموگروف اسمیرنف (برای بررسی نرمال بودن توزیع داده‌ها در جامعه آماری)
با توجه به غیرنرمال بودن داده‌های تحقیق برای بررسی رابطه و تأثیر میان متغیرهای پژوهش از آزمون همبستگی اسپیرمن و فریدمن که جزء آزمون‌های ناپارامتریک است، استفاده شده است.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات
۴-۱- مقدمه
پس از آن که با بهره گرفتن از ابزارهای پژوهش، داده‌های کمی مورد نیاز برای آزمون و پاسخ به فرضیه‌های پژوهش جمع‌ آوری گردید، نوبت آن است که با بهره گرفتن از روش‌های مناسب، داده‌ها یا اطلاعات دسته‌بندی، تلخیص و تجزیه و تحلیل شوند. در این فصل با توجه به موضوع پژوهش که به بررسی تأثیر انگیزش بر توانمندسازی می‌پردازد، با بهره گرفتن از نرم‌افزار Spss و Excel داده‌های پژوهش را در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده‌ایم. در این پژوهش سعی شده تا نتایج حاصل از پرسش‌نامه‌ها به صورت خلاصه و همراه با جدول‌ها و نمودارهای مربوطه ارائه شود و تحلیل‌هایی که به منظور توصیف داده‌های مذکور انجام گردیده‌اند، شاخص‌هایی همچون درصد، میانگین، فراوانی و … را شامل می‌شود، در سطح استنباطی از آزمون اسپیرمن برای بررسی فرضیات پژوهش استفاده شود.
۴-۲- بخش توصیفی
۴-۲-۱- جنسیت
در خصوص توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب متغیر جنسیت یافته‌های پ‍ژوهش نشان می‌دهد که از تعداد کل۵۰ نفر کارکنان مشارکت کننده در پژوهش ۲۱۷ مورد زن و ۱۴۴ مورد مرد بوده‌اند که مردان۴۰ درصد و زنان ۶۰ درصد از کل افراد مورد مطالعه را شامل می‌شوند (جدول ۴-۱؛ نمودار ۴-۱).
جدول ۴- ۱: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب متغیر جنسیت