تا کنون متغیرها بر اساس نوع مقادیری که می­توانستند اختیار کنند دسته­بندی شدند، اما متغیرها بر اساس نقشی که در تحقیق ایفا می­ کنند به سه دسته زیر تقسیم ­بندی می­شوند:

1. 1. متغیر مستقل^[76]یعنی متغیری که در پژوهش­های تجربی به وسیله پژوهش­گر اندازه ­گیری می­ شود تا تاثیر یا رابطه آن بر روی پدیده دیگر مشخص شود.

1. 1. متغیر وابسته^[77] یعنی متغیری که تاثیر یا رابطه متغیر مستقل بر آن بررسی می­ شود.

1. 1. متغیر میانجی یعنی متغیری که به عنوان رابط بین متغیر مستقل و متغیر وابسته قرار می­گیرند. متغیر میانجی می ­تواند بر جهت یا شدت رابطه متغیر وابسته و متغیر مستقل اثر بگذارد. این متغیرها خود به سه گروه متغیر تعدیل­کننده، متغیر کنترل و متغیر مداخله­گر تقسیم ­بندی می­شوند.

3-2-16-2) متغیرهای مجازی^[78]:
یکی از موضوعاتی که در اقتصاد سنجی مطرح است، موضوع متغیرهای مجازی و استفاده از آن­ها در الگوی رگرسیون است. متغیرهای مجازی معمولا از دو مقدار صفر و یک تشکیل شده ­اند و هم می­توانند به عنوان متغیر مستقل در طرف راست معادله رگرسیون و هم به عنوان متغیر وابسته در سمت چپ الگو ظاهر شوند. ( شیرین­بخش، حسن­خونساری، 1384 : صفحه 116)
متغیرهای وابسته­ای که در اختیار کردن مقادیر خود با محدودیت مواجه باشد، در قالب متغیرهای مجازی در سمت چپ الگو ظاهر می­شوند. به طور مثال بیکاری متغیر وابسته­ای است که می ­تواند تحت تاثیر عوامل مختلف مانند تحصیلات، آموزش، مهارت و بسیاری خصوصیات دیگر باشد. در این­جا متغیر وابسته بیکاری می ­تواند دو مقدار صفر و یک اختیار کند در حالی که متغیرهای توضیحی به طور معمول تعریف می­شوند. (سوری، 1392 : صفحه 835)
در رگرسیون­های معمولی، متغیر وابسته همیشه از نوع متغیر فاصله­ای است. به عبارتی این نوع متغیرها همواره دارای مقادیر حقیقی پیوسته هستند. اما در برخی تحقیقات از جمله تحقیقات علوم اجتماعی، اغلب داده ­های طبقه­ای به کار گرفته می­شوند که شامل متغیرهای فاصله­ای، متغیرهای اسمی و ترتیبی است. این متغیرها مقادیر محدودی را اختیار می­ کنند که مقیاس ندارند.
3-2-17) رگرسیون لوجستیک^[79]:
رگرسیون لوجستیک یکی از تکنیک­های کاربردی برای تحلیل داده ­های طبقه ­بندی شده است. به عنوان نمونه اگر نتیجه آزمایشی را به صورت برد / باخت تعریف کنیم، در این حالت متغیر پاسخ دیگر پیوسته نیست و به صورت طبقه ­بندی شده خواهد بود. یکی از اقسام رگرسیون لوجستیک، مدل توزیع باینری^[80] است که تعداد طبقه ­بندی­های متغیر پاسخ در این مدل دو تا است. اگر تعداد طبقه ­بندی­ها بیش از دو تا باشد، آن­گاه با توجه به جنس متغیر پاسخ، یعنی اسمی و ترتیبی، مدل­های رگرسیون لوجستیک اسمی و ترتیبی حاصل خواهند شد. (گجراتی، 1392 : 708-709)

تخمین پارامترهای مدل رگرسیون لوجستیک باینری به منظور حداکثرسازی تابع لگاریتم درست­نمایی یا بهبود شاخص ارتباطی است. رگرسیون لوجستیک نیز همانند سایر روش­های تخمین نیاز به یک معیار برای مناسب بودن تخمین پارامترهای آن دارد. رگرسیون لوجستیک از خاصیت حداکثر درست­نمایی^[81] به جای حداقل مربعات^[82] مرسوم در رگرسیون خطی استفاده می­ کند. انجام رگرسیون خطی به پیش­شرط­هایی مانند وجود رابطه خطی بین متغیرهای مستقل و وابسته، همسانی واریانس متغیر وابسته و متغیرهای مستقل، توزیع نرمال متغیر وابسته و باقیمانده­ها یا خطای اندازه ­گیری مدل نیاز ندارد. در رگرسیون لوجستیک موضوع هم­راستایی چندگانه وجود دارد که به معنای عملکرد خطی هر یک از متغیر های مستقل نسبت به یکدیگر است. برای این منظور برای هر ضریب مقدار خطای استاندارد^[83] باید جزیی باشد. اگر هر متغیر مستقلی دارای خطای استاندارد بالایی باشد نشان از وجود هم­راستایی چندگانه روی آن متغیر خواهد بود.
در مدل­هایی که متغیر وابسته محدود است، باید این متغیر را به مجموعه ­ای از عوامل مرتبط کرد و این کار مشابه تحلیل مرسوم رگرسیون است. پایه اصلی مدل­هایی که از چنین ساختاری برخوردارند را می­توان در چارچوب کلی مدل­های احتمال مورد بررسی قرار داد.
3-2-17-1) رگرسیون­های دوگانه^[84]:
مدل­سازی رگرسیون­ها به صورت دوگانه برای زمانی است که متغیر وابسته مجازی^[85] باشد و صرفا یک مقدار از بین دو حالت محتمل را به خود بگیرد. در این مدل­ها، هر مشاهده از شرایط آزمون برنولی (توزیع دوجمله­ای) پیروی ­می­ کنند. (شاهرودی، 1386 : صفحه 102 ) در بسیاری از موارد، متغیر وابسته (Y) مقدار 0 و 1 را اختیار می­ کند که بیانگر حالت دو انتخابی است؛0 =Y عدم انتخاب موضوع مورد نظر و1 = Y بیانگر انتخاب آن است. برای چنین مواردی می­توان مدل احتمال زیر را معرفی کرد:
( 2 - 3 )
( 1 - 3 )
بردار x_i = [ 1 X_2i … X_ky ] مجموعه عواملی است که احتمال وقوع Y به آن­ها وابسته است. β ضرایب مربوط به تاثیرگذاری x_i را نشان می­دهد. (سوری، 1392 : صفحه 836) بر اساس این توضیحات، تمامی متغیرهای توضیحی، بردار x_i را تشکیل خواهند داد.
این­که چه رابطه­ای بین متغیرهای توضیحی X_i ها و متغیر تصمیم ­گیری Y_i وجود دارد، بستگی به شکل تابع F ( x_i , β ) دارد و این ارتباط می ­تواند خطی یا غیرخطی باشد. (سوری، 1392 : صفحه 836)
بحث فوق در چارچوب رگرسیون با تعریف Y به صورت زیر خواهد بود:
( 3 - 3 )
بنابراین همان میانگین شرطی Y است. اگر برای تابع یک معادله خطی تعریف شود، آن­گاه معادله فوق دقیقا مشابه رگرسیون خطی چندمتغیره خواهد شد. به طور کلی برای توابع مختلفی معرفی شده است که در ادامه معرفی خواهند شد. (سوری، 1392 : صفحه 836)

1. 1. مدل احتمال خطی^[86]

1. 1. مدل پروبیت^[87]

1. 1. مدل لوجیت^[88]

در این­جا با توجه به تخمینی که در پژوهش مورد استفاده قرار خواهد گرفت، دو مدل پروبیت و لوجیت و نحوه تفسیر نتایج در آن­ها توضیح داده خواهد شد.
الگوهای لوجیت و پروبیت الگوهای غیرخطی هستند. در این مدل­ها رابطه بین X_i و P_i غیرخطی است. این الگوها که در آن­ متغیر وابسته فقط دو مقدار را دارا است به الگوهایی با دو مقدار برای متغیر وابسته ^[89]هم نامیده می­شوند. برای برآورد آن­ها از روش بیشینه درست­نمایی استفاده می­ شود. ( شیرین­بخش، حسن­خونساری، 1384 : صفحه 116)
3-2-18) مدل پروبیت
تابع پروبیت به توزیع احتمال نرمال استاندارد شده یا u_i با توزیع نرمال گفته می­ شود، که برای هر متغیری مانند Z که تابع چگالی احتمال آن نرمال استاندارد باشد، بتوان تابع توزیع یا تابع احتمال تجمعی به صورت زیر معرفی کرد:
( 4 - 3 )
که در آن (z)φ تابع چگالی و (z)Ø نشان­دهنده تابع توزیع است و برای تخمین ضرایب از روش حداکثر درست­نمایی استفاده می­ کند.
3-2-18-1) تفسیر نتایج در مدل پروبیت:
در هر معادله رگرسیون، β بیانگر اثرات نهایی متغیرهای توضیحی بر متغیر وابسته است. متغیر وابسته هم بیانگر مطلوبیت غیر­قابل مشاهده است. (سوری، 1392 : صفحه 848) برای بررسی اثرات نهایی، باید اثر تغییر X_i ها را بر Y اندازه ­گیری کرد. در این مدل­ها که Y* یک متغیر کیفی و غیرقابل مشاهده است و β اثر تغییرات X_i ها را اندازه ­گیری می­ کند. اگر β مثبت باشد، در این صورت مطلوبیت انتخاب مثلا 1=Y ، با افزایش x_i، افزایش خواهد یافت.
β نمی­تواند تعیین کند احتمال وقوع متغیر وابسته Y_i، در واکنش به تغییر x_i X_i چه مقدار تغییر خواهد کرد. تخمین زیر برای تعیین اثر تغییر x_i بر احتمال این­که مثلا 1 = Y_i باشد، عبارت است از :
(5 – 3)
به عنوان مثال اگر تغییر در X_ki بر P (Y_i =1) برابر باشد با :
نتیجه فوق نشان می­دهد که به ازای مقادیر مختلف X، اثر نهایی X بر Y چقدر خواهد بود. (سوری، 1392 : صفحه 833 و 834 )
اگر X_i یک متغیر توضیحی معمولی باشد، تفسیر نتایج ساده خواهد بود. در این صورت مانند مواردی که توضیح داده شد، نتیجه معادله فوق نشان خواهد داد که در اثر یک واحد تغییر X_i به شرط ثابت بودن سایر متغیرها، Y چه مقدار تغییر خواهد کرد. (شاهرودی، 1386 : صفحه 103) اما هنگامی­که X_i هم یک متغیر مجازی باشد، نیاز به تابع جدیدی برای برآورد رگرسیون خواهد بود.
3-2-19) مدل لوجیت
تفاوت بین مدل لوجیت و پروبیت فقط در منحنی­های خاص s شکل بکار گرفته شده برای احتمالات مقید بین (0 ، 1) آشکار می­ شود. (شاهرودی، 1386 : صفحه 103)
در این­جا به جای تابع چگالی نرمال می­توان از هر تابع دیگری که شرط :
را رعایت کند، استفاده کرد. یکی از توابعی که این شرط را رعایت می­ کند، تابع لوجستیک است.
(6 – 3)
تابع چگالی مدل لوجیت هم به صورت زیر خواهد بود :
(7 – 3)
در این­جا هم مانند تابع توزیع نرمال، احتمال آن­که 1= Y_i باشد برابر است با:
(8 – 3)

عنوان
صفحه

شکل ۲-۱ تصویر لوب پیشانی جایگاه ضروری در عملکرد اجرایی ۱۱
مقایسه عملکردهای اجرایی در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا بدون علایم روانپریشی، افسردگی اساسی بدون علایم روانپریشی و افراد بهنجار در شیراز (۱۳۹۱)
به وسیله: فاطمه رضایی
چکیده
تحقیقات مختلف، نقایص شناختی را به عنوان یکی از جنبه های مهم اسکیزوفرنیا مطرح کرده اند. علاوه بر این وجود روانپریشی در این بیماران می تواند بر میزان نقص در عملکردهای اجرایی تاثیرگذار باشد. هدف از پژوهش حاضر مقایسه عملکردهای اجرایی در بیماران اسکیزوفرنیا بدون علائم روانپریشی و افسردگی اساسی بدون علائم روانپریشی و افراد بهنجار است. این پژوهش از نوع علی- مقایسه ای می باشد. بدین منظور از روش نمونه گیری در دسترس که شامل ۳۰ بیمار اسکیزوفرنیا بدون علائم روانپریش (۱۵ زن ، ۱۵ مرد) و ۳۰ بیمار افسرده اساسی بدون علائم روانپریشی (۱۵ زن، ۱۵ مرد) و ۴۰ نفر آزمودنی بهنجار (۲۰ زن، ۲۰ مرد) از بیمارستان اعصاب و روان دکتر محرری شهر شیراز انتخاب شدند و بر اساس متغیرهای سن و جنس و تحصیلات همسان سازی شدند. عملکردهای اجرایی آزمودنی ها به وسیله آزمون های دسته بندی ویسکانسین، آزمون کلمه و رنگ استروپ، پرسشنامه سلامت عمومی و آزمون مهک مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با بهره گرفتن از تحلیل واریانس چند متغیره، آزمون F یک طرفه و آزمون تعقیبی بن فرونی تحلیل شد. نتایج نشان داد در آزمون ویسکانسین بین بیماران اسکیزوفرنیا علائم روانپریشی و افسردگی اساسی بدون علائم روانپریشی و افراد بهنجار تفاوت معنی داری وجود ندارد ولی در آزمون کلمه و رنگ استروب بین عملکرد بیماران اسکیزوفرنیا بدون علائم روان پریشی و افسردگی اساسی بدون علائم روان پریشی و افراد بهنجار در زمان واکنش تفاوت وجود داشت همچنین بین آزمودنیهای زن و مرد در آزمونهای استروپ و وسیکانسین تفاوت معناداری وجود نداشت و نیز نتایج حاصل از تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که عامل تحصیلات و سن تاثیری درمقیاس عملکرد اجرایی نداشتند ولی نتایج نشان داد عامل تغییرات هوش مرضی بر روی عملکرد گروه ها تاثیر دارد ولی به تنهایی نمی تواند پیش بینی کننده باشد.
نتیجه گیری: به طور کلی آسیب بیشتر عملکردهای اجرایی در آزمون جور کردن کارتهای ویسکانسین و آزمون کلمه و رنگ استروپ با استعداد روان پریشی مرتبط می باشد و همچنین جنسیت تاَثیری در عملکرد اجرایی بیماران اسکیزوفرنیا بدون علائم روان پریشی و افسردگی اساسی بدون علائم روان پریشی و افراد بهنجار ندارد.
کلید واژه ها : عملکردهای اجرایی ،اسکیزوفرن بدون علائم روانپریشی ،افسردگی بدون علائم روانپریشی،آزمون جورکردن کارتهای ویسکانسین،ازمون کلمه و رنگ استروپ
فصل اول
کلیات پژوهش

۱-۱ مقدمه
«شواهد قابل ملاحظه ای از مطالعات پسامرگی مغز بیماران وجود دارد که مؤیّد نا هنجاری ای اناتومیک قشر جلوی پیشانی در اسکیزو فرنی است. روش های تصویر برداری کارکردی مغز نیزنقایص کارکردی را در ناحیه جلوی پیشانی نشان داده اند.از مدتها پیش مشخص شده است که چنین علا مت اسکیزوفرنی شبیه علایمی است که در مورد لوبوتومی پره فرونتال یا سندرم های لوب پیشانی دیده می شود.»(رضاعی،۱۳۸۵،ص۱۹).
ناحیه ارتباطی پره فرونتال قادر به فراخوانی اطلاعات از نواحی گسترده ای از مغز و سپس استفاده از آن در الگو های عمیق تفکر برای دست یابی به الگو های مورد نظر است . نقص در ناحیه پره فرونتال باعث اختلال دراعمال اجرایی یعنی فرایند های عصب- روانشناختی که برای تطابق با محیط ضروری است، می گردد . اعمال اجرایی شامل توانایی هایی نظیر طرح ریزی ، ابتکار عمل ، انعطاف پذیری ، حفظ انگیزش ، توانایی شناخت وتغییر توالی ها، توانایی استفاده از سر نخ ها و باز خوردهابرای انجام رفتار هدف دار ، توانایی تفکر انتزاعی (افزایش عمق و ارتباط افکار)، و حفظ همزمان تعداد زیادی واحد اطلا عاتی وسپس فراخوانی این اطلاعات برای انجام اعمال بعدی می باشد (کلان^[۱]،کنن^[۲]، ۲۰۰۰).

مطالعات مربوط به جریان خون منطقه ای مغز (RCBF)^[3] با بهره گرفتن از ترمو گرافی گسیل پوزیترون (SPEST_PET)^[4] نشان داده است که اختلال در پاسخگویی آزمون ویسکانسین بااختلال عملکرد لوب فرونتال مشاهده شده است (استراتا و دانیلو^[۵]،۲۰۰۰).
تحقیقات نشان داده اند که بیماران مبتلا به اسکیزو فرنیا در مقایسه باافراد بهنجار نقایص شناختی بیشتری دارند.از جمله نقایص موجود می توان به نقص عملکرد اجرایی اشاره کرد . در تعریف عملکرد اجرایی ،لزاک^[۶]، ۱۹۹۵گفته است:عملکرد اجرایی مستلزم توانایی شخص در نظم دهی وهدایت رفتار خود است .این کار کردهارا می توان به بخش های فرعی شامل نیت و اراده، برنامه ریزی، اقدام هدفمند و عملکرد موثر تقسیم کرد (به نقل پاشا شریفی، ۱۳۸۶).
بر خلاف اهمیت توانایی های اجرایی، در موقعیت سنجش روانی این امر نادیده گرفته می شود. یکی از دلایل این کار ان است که عملکرد اجرایی دچار اختلال شود، در صورتی که سایر کارکرد های شناختی سالم بنظر می رسند. گراث- مارنات (۲۰۰۳، ترجمه پاشا شریفی و نیکو، ۱۳۸۶ ). برخی شواهد وجود دارند که نشان می دهند، هوش بیمار پس از ضایعه قطعه پیشانی در واقع افزایش نشان می دهد اما از نظر توانایی های اجرایی دچار اختلال هستند (همان منبع).
عملکردهای اجرایی به عنوان فرایند های پیچیده ای تعریف می شوند .که در حل مسائل جدید به کار می روند .این فرایند شامل آگاهی از مسائل موجود وارزیابی آن ،تحلیل شرایط مساله وفرمول بندی هدف های خاص ، ایجاد مجموعه ای از طرحها ونقشه ها به منظور مشخص کردن اعمال مورد نیاز برای حل مسئله ، وتغییر طرح های غیر موثر وتغییردر جهت اجرای طرح های موثر تر ، مقایسه نتایج بدست آمده با نتایج قبلی (در صورتی که از طرح جدیدی متناسب با موقعیت مساله استفاده شده باشد )، اتمام طرح هنگامی که نتایج رضایت بخش است ودر نهایت حفظ طرح وبازیابی آن برای مواجعه با مساله یا مساله مشابه در آینده می باشد گراث-مارنات(۲۰۰۳،ترجمه پاشا شریفی و نیکخو ،۱۳۸۶).
به طور معمول عملکرد اجرایی با آزمون کلمه و رنگ استروپ^[۷] (گلدن^[۸]،۱۹۸۷) و آزمون جور کردن کارت های ویسکانسین^[۹] (گرانت وبرگ^[۱۰]،۱۹۹۳ )موردسنجش قرار می گیرند هبن^[۱۱]، میلبرگ^[۱۲] (۲۰۰۲، ترجمه حق شناس، ۱۳۸۷).
در واقع هدف از تحقیق ، بررسی عملکرد اجرایی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا بدون علائم روانپریشی، افسردگی اساسی بدون علائم روانپریشی و افراد بهنجار به وسیله دو آزمون رنگ وکلمه استروپ وآزمون جور کردن کارت های ویسکانسین می باشد.
۱-۲- بیان مسئله
اسکیزوفرنی(روانگسیختگی) سندرمی بالینی شامل اسیب شناسی روانی متغییر اما عمیقاً ویرانگر است که شناخت، هیجان، ادراک و سایر جنبه های رفتار را دربرمی گیرد. شیوع مادام العمر اسکیزو فرنی در ایالات متحده ۱ درصد است، به این معنا که از هر ۱۰۰ نفر، تقریباً یک نفر به اسکیزوفرن مبتلا خواهد شدو همچنین شواهد قابل ملاحظه ای از مطالعات پسامرگی مغز بیماران وجود دارد که مؤید نابهنجارهای آناتومیک قشر جلوی پیشانی در بیماران اسکیزوفرنی است و تخمین زده می شود که عوامل فرهنگی و اقتصادی اجتماعی زیان های مالی ناشی از اسکیزوفرنی در ایالات متحده، از مجموع خسارات ناشی از تمام سرطان ها نیز بیشتر است کاپلان وسادوک^[۱۳] (۲۰۰۷،ترجمه رضاعی،۱۳۹۰)
طبق متن بازبینی شده چاپ چهارم (DSM-IV-TR)^[14]، اختلال افسردگی اساسی بدون سابقه ای از اختلال مانیا، مختلط، یا هیپومانیا رخ می دهد. دوره ی افسردگی اساسی باید حداقل دو هفته طول بکشد و همچنین دارای چهار علامت از فهرستی شامل تغییرات اشتها و وزن، تغییرات خواب و فعالیت، فقدان انرژی، احساس گناه، مشکل در تفکر و تصمیم گیری، و افکار عود کننده مرگ یا خود کشی را هم داشته باشد. اختلال افسردگی در بین اختلالات روان پزشکی بالاترین شیوع (۱۷درصد) را داشته است (همان منبع).
باتوجه به شیوع بالای افسردگی اساسی و همچنین مشکلات و زیانهای مالی اسکیزوفرنی این تحقیق مفید می باشد، همچنین تحقیق در زمینه ی مقایسه عملکرد های اجرایی در بیماران مبتلا به اسکیزو فرنیا، افسردگی اساسی بدون روان پریشی و افراد بهنجار به وسیله کارتهای ویسکانسین تاکنون صورت گرفته است اما تحقیقی که عملکرد های اجرایی این گروها را با آزمون کلمه و رنگ استروپ بسنجد تا کنون صورت نگرفته است از این رو تحقیق حاضر در همین راستا تحت عنوان مقایسه عملکرد های اجرایی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا بدون علائم روان پریشی، افسردگی اساسی بدون علائم روان پریشی و افراد بهنجار می باشد.
۱-۳- تعریف مفاهیم
۱-۳-۱ اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی (روانگسیختگی) سندرمی بالینی شامل اسیب شناسی روانی متغیر اما عمیقا ویرانگر است که شناخت، هیجان، ادراک و سایر جنبه هایی رفتار را درگیر می­ کند بروز این تظاهرات در افراد مختلف و در طول زمان متفاوت است اما تاثیر بیماری همواره شدید ومعمولا دیرپا است.
کاپلان و سادوک^[۱۵] (۲۰۰۷،ترجمه رضاعی،۱۳۹۰).
۱-۳-۲ افسردگی اساسی
افسردگی در اصطلاح بسیار وسیع و تا حدودی مبهم است. برای فرد عادی حالتی مشخص با غمگینی گرفتگی و بی حوصلگی ، وبرای پزشک گروه وسیعی از اختلالات خلقی با زیر شاخه های متعدد را تداعی می کند (پورافکاری، ۱۳۸۶ ).
۱-۳-۳علایم روانپریشی
روانپریش اصطلاحی پوششی برای تعدادی از اختلالات روانی شدید چه با منبع عضوی وچه هیجانی. در روانپزشکی معاصر ویژگی تعیین کننده این گروه از اختلالات در واقعیت سنجی است یعنی بیمار از واقعیات برونی استنباط های نادرست به عمل می آورد و در افکار وادراکات واحساسات خود علیرغم وجود قرائن مخالف دچار اختلال می گردد .علائم کلاسیک این اختلال شامل توهمات، هذیان ها، رفتار قهقرایی بارز، خلق نامتناسب وتکلم بی ربط می باشد (پورافکاری، ۱۳۸۶).
۱-۳-۴ عملکرد اجرایی
لزاک^[۱۶] ( ۱۹۹۵) در تعریف عملکرد اجرایی گفته است : عملکرد اجرایی مستلزم توانایی شخص در نظم دهی و هدایت رفتار خود است .این کارکردها را می توان به بخش های فرعی شامل نیت و اراده، برنامه ریزی، اقدام هدفمند و عملکرد موثر تقسیم کرد (به نقل پاشا شریفی، ۱۳۷۸).
۱-۴- تعریف عملیاتی
در پژوهش حاضر داده های اندازه گیری از انعطاف پذیری شناختی،، مقاومت در برابر تداخل محرکهای بیرونی، و توانایی باز داری کردن یک پاسخ کلامی غالب یا مسلط بیماران اسکیزو فرنی وافسردگی اساسی و همچنین افراد بهنجار به وسیله آزمون رنگ و کلمه استروپ بدست می آید و همچنین داده های اندازه گیری شده از استدلال انتزاعی، مفهوم سازی، و پاسخ دهی تکراری از طریق آزمون جور کردن کارتها ویسکانسین بدست می ­آید.
۱-۵-اهمیت تحقیق:
همانگونه که ذکر شد با توجه به شیوع بالای افسردگی و زیانهای مالی بیماری اسکیزوفرنیا و همچنین وجود مشکلات زیادی در زندگی این بیماران و خانواده های آنها کاپلان و سادوک (۲۰۰۷، ترجمه رضاعی،۱۳۸۷) این تحقیق می تواند کمکی ناچیز در جهت شناخت این بیماریها و رفع مشکلات بوجود آمده باشد. تحقیقات حاکی از نقایص در عملکردهای اجرایی بیماران اسکیزوفرن بوده است (هیرش-استون^[۱۷]، واینبرگر^[۱۸]، ۱۹۹۷،کلان و کنن^[۱۹] ۲۰۰۰ و استراتا و دانیلو^[۲۰]، ۲۰۰۰).
عملکردهای اجرایی به عنوان فرآیندهای پیچیده ای تعریف میشود که در حل مسایل جدید به کار می رود(گراث-مارنات،۲۰۰۰). با توجه به نقش مهم عملکردهای اجرایی لذا بررسی این موضوع ضروری به نظر می رسد که می تواند شواهدی از مشکلات و تفاوت های این بیماران را با افراد عادی و همچنین تفاوت بیماران اسکیزوفرن با افسرده اساسی بیان کند.
۱-۶- اهداف تحقیق:
۱-۶-۱- اهداف علمی
هدف از پژوهش حاضر مقایسه عملکردهای اجرایی بیماران اسکیزوفرنیا بدون علائم روانپزشکی، افسردگی اساسی بدون علائم روانپریشی و افراد بهنجار می باشد.
۱-۶-۲- اهداف کاربردی:
از جنبه کاربردهای عملی یافته های این پژوهش، می توان به اطلاعات مهمی که برای خانواده ها، روانشناسان، مشاوران ومراجعه قانونی در جهت شناسایی علل و رشد ناسازگاری بیماران اسکیزوفرن و افسردگی اساسی فراهم می سازد، اشاره کرد. به این صورت که خانواده با تجدید نظر کردن در رفتارهای ناسازگارانه این بیماران و شناخت بیشتر مشکلاتشان و همچنین با پذیرفتن آنها در جهت درک افکار، عقاید و احساسات این بیماران باعث فراهم ساختن محیطی حمایت کننده که منجر می شود به سلامت جسمی، روانی، اجتماعی این بیماران شوند، همچنین نتایج این پژوهش برای روانشناسان و مشاوران می تواند سودمند واقع شود به این صورت که با بهره گیری از نتایج چنین پژوهش های در زمینه مشاوره و درمان مشکلات خانواده ها که بدلیل مشکلات سازگاری بیماران خود مراجعه می کند و همچنین با در نظرگرفتن پیامدهای نقایص این بیماران به مراجعان خود چه در زمینه مشاوره ازدواج و چه در زمینه مشاوره خانواده جهت پذیرش مشکلات شناختی و حمایت کردن بیشتر این افراد و معرفی راه حل هایی مفید جهت برخورد با این بیماران توجه بیشتری نمایند. و در نهایت یافته های تحقیق حاضر می تواند در مراجع قانونی باارزش باشد از آن جهت که این بیماران به دلیل نقیصه های شناختی مورد سوء استفاده اطرافیان قرار می گیرند.
فصل دوم

دسترسی سریع و به روز به داده ها.
کاهش شدید مصرف کاغذ.
بهبود تصمیم گیری به دلیل دسترسی به داده های به روز و مناسب.
پس از استقرار در زمان کوتاهی باز دهی سازمان را افزایش می دهد.
کنترل بودجه بهتر و مؤثرتر، بهبود برنامه ریزی و فرآیندهای مالی را نتیجه می دهد.
پشتیبانی مؤثر در فرایند تصمیم گیری را خواهد داشت.
پیاده سازی آن فرصت مغتنمی را برای مهندسی مجدد سازمان فراهم می سازد.

باعث ساده سازی و استاندارد شدن روشها می شود.
در بلند مدت هزینه های سرمایه گذاری در بخش IT را کاهش می دهد.
ابزار مشترک سازمانی در اجرای فرآیندها و سیستمها بصورت به هم پیوسته ایجاد می کند.
سیستمهای مجزا و پراکنده حذف خواهند شد.
فرآیندهای غیر مؤثر دستی حذف خواهند شد.
یکپارچه سازی تمام عملکردها از قبل برقرار شده است.
وابستگی به نیروی انسانی کم می شود.
به اشتراک گذاری اطلاعات در سطح کسب وکار به سادگی حاصل  می شود.
مدیران و کارمندان سازمان می توانند به صورت Online ارتباط داشته باشند.
یکپارچگی پایگاه داده، دریافت اطلاعات در بخش های مختلف سازمان را تسهیل نموده و از افزونگی نگهداری و گردش اطلاعات ممانعت می نماید.
سیستم ERP با توجه به اینکه فراروش ها را در نهاد خود منتقل می نماید بنابراین به عنوان پروژه های مهندسی مجدد مبتنی بر فناوری، فرآیندها و ساختار سازمان ارزیابی می گردد، لذا مکانیزاسیون وضعیت موجود سازمان به هیچ وجه از اهداف اینگونه سیستم ها نمی باشد.
با توجه به یکپارچگی نرم افزار و پایگاه داده، استقرار این سیستم با شفاف سازی سازمان و فرآیندهای آن منجر به تسهیل در تصحیح و گسترش فرآیندها و ممانعت از سوء استفاده های مالی و … می گردد.
افزایش سهولت در ارتقاء فناوری اعم از فناوری های اطلاعات نظیر اتوماسیون صنعتی، به این علت که سامانه های ERP حاوی بستر اینگونه فناوری ها بوده و قابلیت یکپارچگی مناسبی را درخود دارند.
ERP باعث افزایش قابلیت های نظیر برونسپاری، همکاری های بین شرکتی، مدیریت روابط با مشتریان و یا سرمایه گذاری مشترک در سازمان ها می گردد.
ارتقاء کیفیت فرایند تصمیم گیری با عنایت به استفاده از سامانه های پشتیبان تصمیم DSS^[15] و هوش تجاری
افزایش کنترل های مالی و امکان مشاهده و تصحیح گلوگاه های سازمان، یکی دیگر از منافع استقرار ERP می باشد.
تمامی موارد فوق منتهی به کاهش هزینه ای نیروی کار و به طبع آن کاهش بهای تمام شده خدمات می گردد.
یکی دیگر از نقاط بسیار پررنگ در استقرار سیستم های ERP استفاده از قابلیت های برنامه ریزی آنها است، به عنوان مثال برنامه ریزی آموزش حین خدمت نیروها، برنامه ریزی تامین و توزیع منابع، برنامه ریزی ارائه خدمات رفاهی و درمانی و صدها قابلیت مشابه دیگر.
۲-۴ زمینه های مشکل ساز در ERP
همانطور که در شکل (۲-۱) نشان داده شده است، مسائلی که باعث شکست سیستم های اطلاعاتی می شوند به گروه های متعددی تقسیم می شوند.
شکل ۲-۱: زمینه های مشکل آفرین در سیستم های اطلاعاتی
زمینه های اصلی مشکلات عبارتند از :
طراحی :
طراحی سیستم ممکن است برای تأمین نیازهای اساسی کسب و کار یا بهبود عملکرد سازمانی با شکست مواجه شود. اطلاعات ممکن است به اندازه کافی تولید نشود یا به شکلی ارائه شود که غیر قابل درک و استفاده باشد، یا اطلاعات نادرستی ارائه کند که احیاناً مربوط به قسمتی دیگر از سازمان باشد. گاه ممکن است کار با سیستم ممکن است با رابط های گرافیک ضعیف طراحی شده باشد (عرب مازار یزدی و همکاران. ۱۳۸۶).
داده ها :
در یک سیستم ممکن است داده ها از حد بالایی از عدم دقت و عدم تجانس برخوردار باشند. اطلاعات در زمینه خاص، ممکن است غلط یا ناواضح باشد یا برای اهداف خاص کاری و تجاری نتوان آنها را مورد استفاده قرار داد. اطلاعات لازم برای تصمیم در مورد عمل تجاری خاص ممکن است به علت نقص داده ها عملاً در دسترس نباشد (عرب مازار یزدی و همکاران، ۱۳۸۶).
هزینه ها :
برخی از سیستم ها بسیار خوب عمل می کنند، اما هزینه پیاده سازی آنها بسیار بالاتر از بودجه تعیین شده قرار گرفته است. گاه اتمام برخی از سیستم ها ممکن است بسیار هزینه بر باشد. در هر حالت، هزینه های بیش از اندازه را نمی توان با ارزش هایی توجیه کرد که سیستم ایجاد می کند (عرب مازار یزدی و همکاران، ۱۳۸۶).
عملیات :
سیستم به خوبی عمل نمی کند. اطلاعات به موقع و به شیوه ای مؤثر تولید نمی شوند، زیرا سیستم رایانه ای مسئول پردازش اطلاعات از کار می افتد. وقت زیادی صرف از سرگیری کارهایی می­ شود که به طور دائم قطع می شوند و باعث تأخیر در انجام کارها و از دست دادن برنامه زمان بندی شده برای انتقال اطلاعات می شوند و باعث تأخیر در انجام کارها و از دست دادن برنامه زمان بندی شده برای انتقال اطلاعات می شوند. این اشکالات را نمی توان تنها به اشکالات فنی سیستم های اطلاعاتی مربوط دانست، منابع غیر فنی نیز به نوبه خود در این امر سهیم هستند. در واقع، اغلب مشکلات منجر به شکست سیستم های اطلاعاتی، از عوامل سازمانی نشات می گیرند (لئودان^[۱۶]، ۲۰۰۲)، (عرب مازار یزدی و همکاران، ۱۳۸۶).
۲-۵ روندهای جدید ERP
ERP با بررسی کلیه روندهای سازمان و تأثیر آنها بر یکدیگر امکان مهندسی مجدد، بهینه سازی فعالیت ها و در نهایت افزایش بهره وری و کارایی سازمان را فراهم می آورد.
ERP با ایجاد بستر اطلاعاتی مناسب و تغییر در نگرش و فرهنگ سازمانی به همراه بهینه سازی روندها و چالاکی حاصل از بستر فراهم شده، امکان برنامه‌ریزی طبق شرایط سازمان را فراهم می سازد.
به این ترتیب سازمان خواهد توانست بطور یکپارچه در راستای ایجاد مزایای رقابتی، افزایش درآمد و تحقق اهداف سازمانی گام بردارد.
۲-۶ چرا سازمانها به ERP نیاز دارند؟
بقای سازمان ها وابسته به کسب موفقعیت در فضای رقابتی است .در بازارهای رقابتی امروز طول عمر مزایای رقابتی سازمانها کاهش یافته است به همین دلیل باید به سرعت روندها را در جهت بدست آوردن مزایای جدید رقابتی بهینه سازی کرد.
برای این منظور نیاز به ابزاری است که در لحظه توانایی جمع آوری سریع اطلاعات از همه ابعاد سازمان و مدلسازی دقیق بر اساس شرایط کل سازمان مانند شکل (۲-۲) را داشته باشد.
شکل ۲-۲: مدلسازی جریان اطلاعات برای کل سازمان
۲-۷ ERP و تکنولوژی
منابع سازمانی به سه دسته تقسیم می شوند:
الف ) منابع مالی
ب) منابع انسانی
ج ) تجهیزات و امکانات سازمان
برای برنامه ریزی دقیق در راستای استفاده بهینه از منابع سازمان، نیاز به شناسایی تأثیر هر فرایند بر هر یک از

• وضعیت رفتاری کارکنان

• خسارت پرداختی

• سرعت عمل و مهارت کارکنان (قزلباش، بهروز، ۱۳۸۳)

۲-۶ انتظار از عنوان بیمه نامه
انتظارات از عنوان بیمه نامه خریداری شده می تواند به عنوان استانداردی محسوب شود که با آن عملکرد واقعی بیمه نامه مورد ارزیابی قرار می گیرد. عواملی که می توانند بر سطح عملکرد مورد انتظار از یک پوشش بیمه ای تأثیر بگذارد به شرح زیر می باشد:

• عوامل مرتبط با خود عنوان بیمه نامه؛ این عوامل ممکن است بر انتظارات ایجاد شده در خصوص نتایج اخذ پوشش بیمه ای تأثیر بگذارد. تجربیات قبلی بیمه گذاران در ارتباط با بیمه نامه، حق بیمه و … بر نتایجی که بیمه گذار از بیمه انتظار دارد تأثیر می گذارد.

• • عوامل مرتبط به ارتقاء فروش؛ اینکه چگونه شرکت، فروش بیمه نامه خود را از طریق تبلیغاتش یا از طریق ارتباطات پرسنل فروش افزایش می دهد نیز بر انتظارات بیمه گذاران از نتایج پوشش بیمه ای تأثیر می گذارد. مثلاً اگر شرکت بیمه در تبلیغات خود راجع به پوشش بیمه ای و مزایای آن اغراق کرده باشد باید خود رابرای پذیرش ریسک عدم رضایت بیمه گذاران آماده کند زیرا این تبلیغات انتظارات بالایی را در بیمه گذاران به وجود می آورد و نتایج ضعیف حاصل از پوشش بیمه ای (مثلاً خسارت دادن و یا پوشش ندادن کلیه موارد ادعایی) می تواند باعث ایجاد عدم رضایت در بیمه گذاران گردد.

• اثر بیمه نامه ای دیگر؛ مجموعه دیگری از عوامل که بر نتایج مورد انتظار تأثیر می گذارد شامل؛ تجربه بیمه گذاران در ارتباط با بیمه نامه های دیگر است. مثلاً اگر فرد قبلاً بیمه نامه آتش سوزی داشته باشد و از نحوه پرداخت خسارت و عملکرد بیمه گران کاملاً راضی بوده باشد آنگاه وی انتظار دارد که بیمه گر در ارتباط با بیمه حوادث یا درمان که وی می خواهد بخرد نیز عملکرد بالایی داشته باشد.

• خصوصیات بیمه گذار؛ چهارمین مجموعه از عواملی که بر انتظار از عملکرد بیمه گر و نتایج پوشش بیمه ای و بیمه گران نسبت به دیگر افراد انتظارات بیشتری دارند و در نتیجه استانداردهای بالاتری را برقرار می نماید. انتظار می رود که این دسته از افراد ناراضی تر باشند.

۲-۷ عوامل مؤثر بر درک نتایج واقعی پوشش بیمه ای
همان طور که انتظار از عملکرد بیمه گر و نتایج پوشش بیمه ای تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد، درک عملکرد واقعی بیمه گر و نتایج واقعی پوشش بیمه ای نیز ممکن است به وسیله عوامل متعددی تحت تأثیر قرار بگیرد. در اینجا بیمه گذار بیمه نامه را از نظر خصوصیات متنوعی مورد بررسی قرار می دهد و آنگاه به بررسی عملکرد بیمه گر و نتایج خاصی از بیمه نامه از نظر هر یک از آن ویژگی ها می پردازد سپس این ارزیابی ها را با هم ترکیب می کند تا به یک ارزیابی کلی درباره بیمه نامه و عملکرد بیمه گر بپردازد.
اما همان طور که برخی نویسندگان اشاره کرده اند درجه بندی عملکرد و نتایج همیشه با واقعیت سازگار نیست. تجربیات اولیه بیمه گذار با عنوان بیمه نامه و نگرشهای اولیه او نسبت به عنوان بیمه نامه ممکن است بر ادراک وی از عملکرد بیمه گر و نتایج حاصل از بیمه نامه تأثیر بگذارد (قزلباش، بهروز، ۱۳۸۳).
۲-۸ کیفیت خدمات و برآورده نشدن انتظار
همان طور که کیفیت خدمات با مفهوم رضایت یا عدم رضایت مشتری ارتباط بسیار نزدیکی دارد. کیفیت خدمات بیمه ای نیز با مفهوم رضایت/ عدم رضایت بیمه گذار ارتباط محکمی دارد.
کیفیت در چارچوب مفاهیم جدید بازاریابی این گونه تعریف شده است؛
درجه ای که یک محصول با انتظارات مشتری و مشخصات ارائه شده تطبیق دارد.
مدیران در ارتباط با کیفیت باید به دو موضوع مهم توجه نمایند:
اول، کیفیت توسط خریدار تعریف می شود، نه فروشنده. مثلاً اگر آرایشگر شما از کاری که بر روی موی شما انجام داده خوشحال و مسرور باشد اما شما فکر کنید که موهایتان وحشتناک شده است کیفیت خدمات ارائه شده پایین است.
دوم، کیفیت خدمات اگر به گونه ای باشد که نتواند انتظارات خریدار را تأمین نماید ممکن است منجر به عدم خرید مشتریان کنونی و عدم توفیق در جذب خریداران جدید گردد.
محققان دریافته اند که ادراکات خریدار درباره کیفیت خدمت تا اندازه ای به فاصله بین سطح عملکرد مورد انتظار و ادراکات از سطح عملکرد واقعی بستگی دارد. بنابراین عواملی که بر کیفیت خدمات و رضایت خریدار تأثیر می گذارند بسیار به هم مربوط می باشند (حسن زاده، کریم، ۱۳۷۷).
از آنجایی که خدمات نسبت به کالاها کمتر قابل لمس هستند، بنابراین ابعادی که در آن خریداران انتظاراتشان را شکل می دهند ممکن است متفاوت باشد. محققان در زمینه خدمات پنج بُعد را شناسائی کرده اند که خریداران به وسیلۀ آنها کیفیت خدمات را ارزیابی می کنند. این پنج بُعد عبارتند از:

• ابعاد قابل مشاهده (محسوس): شامل تسهیلات فیزیکی (مثل آسانسور و وجود مبل و صندلی راحت در محل ارائۀ خدمت و …) تجهیزات (مثل کامپیوتر و …) و ظاهر پرسنل.

• قابلیت اعتماد: توانایی کارکنان برای انجام دادن کارها به شکلی امنیتی و مطمئن.

• سرعت: ارائه خدمت به خریداران به صورت فوری و بدون معطلی.

• طرز برخورد کارکنان: دانش و ادب و نزاکت کارکنان به علاوه توانائی آنها برای ایجاد اعتماد و اطمینان.

• درک خریداران: یعنی توانایی کارکنان برای توجه به مشتری و سعی در نگهداری آنها. اگر انتظارات در هر یک از این ابعاد برآورده نشده باشد، نتیجه آن عدم رضایت است، و خریدار احتمالاً کیفیت خدمات ارائه شده را به طور ضعیف ارزیابی می کند.

در مجموع مدل برآورده نشدن انتظار به توضیح ادراکات خریداران درباره کیفیت خدمت و به علاوه قضاوتهای مربوط به رضایت خاطر خریداران کمک می کند. پس مدیران باید از انجام شدن پژوهش بازار به منظور ارزیابی انتظاراتی که بیمه گذاران قبل از ورود به بازار مبادله دارند اطمینان حاصل نمایند و سپس پژوهش بنمایند تا تعیین کنند که آیا انتظارات برآورده شده اند یا خیر؟
اختلاف یا فاصله بین انتظارات و عملکرد واقعی ممکن است بر ادراکات بیمه گذار از کیفیت خدمات بیمه ای و به علاوه رضایت خاطر او در ارتباط با کل معامله تأثیر بگذارد (حسن زاده، کریم، ۱۳۷۷).
۲-۹ راه های جلب رضایت مشتریان وفادار
به دلیل اهمین فوق العاده ای که مشتریان وفادار برای سازمان ها دارند، دکتر «دومینگ توربین» استاد انستیتوی بین المللی توسعۀ مدیریت سوئیس تئوری خود را تحت عنوان «هفت دستور طلایی» ارائه داده و آن را در ده ها شرکت ازجمله: مزدا، ماتسوشیتا، کانو، کانن، فوجی، زیراکس، سونی، توشیبا، سومیتوموشوجی، تویوتا، یوکوکاوا به مورد اجرا درآورده و به این وسیله کارآمدی آن را به اثبات رسانده است (یوسفی، پوریا، سیدجوادین، سید رضا، ۱۳۸۵).
هفت دستور طلایی عبارت اند از:
دستور اول:
تعیین و تبیین مأموریت شرکت در راستای تأمین منافع و خواسته های مشتری. برای تحقق این هدف باید به شش سوال توجه ویژه مبذول داشت:

• نگهداری مشتری و وفاداری او، تا چه حد در ساختارها و باورهایمان مورد فهم، درک و عمل واقع شده است؟

• آیا مدیریت برای رفع موانع نگهداری مشتری و ایجاد وفاداری او اقدام کرده و راهکارهای مؤثر و مطمئن در این زمینه را وجهۀ همت خود قرار می دهد؟ اگر نه، چرا؟

• آیا برای نگهداری مشتری وفادار، از اطلاعات به طور مؤثر استفاده می شوند؟

• آیا اندازه گیری اطلاعات مربوط به نیازهای مشتری توانسته فاکتورهای اصلی انتخاب مشتری را بهما نشان دهد؟

• میزان کارآیی و عملکرد شرکت های رقیب در قبال دیگر مشتریان چیست؟

• شکاف عملکرد ما در کجا قرار دارد و این شکاف به چه میزان است؟

دستور دوم:
درگیر ساختن و متعهد کردن دائمی مدیران ارشد در پیشبرد کارهای مربوط به مشتری.
یکی از علل موفقیت مدیران ژاپنی این بود که تنها دغدغۀ آنها تأمین خواستۀ مشتری بود، آن هم در عمل، نه در حرف. ولی در همان ایام دغدغۀ مدیران آمریکا و اروپا تنها منافع کوتاه مدت شرکت بود.
دستور سوم:

• به کار مشتری فوق العاده اهمیت بدهد.

• هم در زمینۀ ارتباطات شخصی و هم در برخورد تخصصی مطلوب ترین شیوه ها را مد نظر داشته باشند.

با جمع بندی مطالب بالا می‌توانیم به نتیجه زیر برسیم.
(۲-۷۰)
از طرفی چون  می‌باشد با استاندارد کردن و تبدیل آن به توزیع کای دو رابطه زیر به دست می‌آید:
(۲-۷۱)
می‌دانیم که اگر y و z متغیرهای تصادفی مستقلی باشند که به ترتیب دارای توزیع کای دو با v درجه آزادی و نرمال استاندارد باشند، متغیر

( ۲-۷۲)
دارای توزیع t با υ درجه آزادی می‌باشد. در نتیجه با بهره گرفتن از این روابط و روابط (۳-۶۸)و (۳-۷۱) و (۳-۷۲) نتیجه می شود که
( ۲-۷۳)
دارای توزیع t با (υ) درجه آزادی می‌باشد. لذا فرض  در برابر فرض  رد می‌شود. اگر  باشد. این آزمون را می‌توان با بهره گرفتن از –p مقدار هم انجام داد به این ترتیب که اگر  آنگاه فرض  را رد می‌کنیم. اگر قدر مطلق  کوچک و احتمال رد فرض صفر زیاد است.
۲-۹-۳ رگرسیون خطی چندگانه
در بسیاری از موارد عملی پاسخ متغیر y وابسته به چند متغیر مستقل می‌باشد. مدل رگرسیونی که بیش از یک متغیر مستقل داشته باشد را یک مدل رگرسیونی چندگانه می‌نامند. در یک مدل خطی، متغیر پاسخ y را به چندین متغیر مستقل به صورت زیر مربوط می‌سازد.

(۷۴-۲)
که در اینجا  تغییرات تصادفی y را که به وسیله xها بیان نمی‌شود نشان می دهد. ضرایب رگرسیونی را تا هنگامی که مدل نسبت به  ها خطی است می‌توان با روش OLS (کمترین مربعات) برآورد کرد. برای این منظور n مشاهده را روی yها و xها به صورت زیر فرموله می‌کنیم.

(۷۵-۲)
فرض‌های مربوط به  ها و  ها مشابه آنهایی هستند که در رگرسیون ساده در نظر گرفتیم.
۲-۹-۳-۱ برآورد ضرایب رگرسیون خطی چندگانه
در اینجا برای برآورد  ها از روش کمترین مربعات استفاده می‌کنیم.
در برآورد پارامترهای  ، برآوردگرهایی را پیدا می‌کنیم که مجموع مربعات انحراف‌های n مشاهده  از  را مینیمم سازد. به بیانی دیگر مقدار
(۲-۷۶)
به ازای مقادیر  و … و  مینیمم شود. این کار با مشتق گیری و برابر صفر قرار دادن رابطه‌ی فوق حاصل می‌شود که برای k+1 معادله باید تواماً حل شود.
۲-۹-۳-۲ آزمون ضرایب در رگرسیون خطی چندگانه
برای انجام آزمون معناداری ضرایب رگرسیون باید فرض نرمال بودن خطاها (  )ها و استقلال آنها در نظر گرفته شود. برای این کار فرض می‌شود میانگین خطاها صفر و واریانس آنها برابر  است. در نتیجه  ها توزیع نرمال خواهد داشت و از یکدیگر مستقل هستند و میانگین و واریانس آنها برابر به ترتیب  و  خواهد شد.
برای آزمون معنی‌دار بودن ضریب رگرسیون مانند  فرض‌های آماری به فرم زیر را تنظیم می‌کنیم.
و
تحت فرض نرمال بودن خطاها و مشابه آنچه که در مبحث رگرسیون با تک متغیر مستقل داشتیم، آماره آزمون را به این شکل تنظیم می‌کنیم.

(۷۷-۲)

حال اگر باشد یا  باشد، آنگاه فرض صفر رد می‌گردد.

فصل سوم
مواد و روش‌ها
۳-۱ مقدمه
در این فصل به بررسی روش به‌کارگرفته در تحقیق م پردازیم. بدین منظور و برای سهولت در تهیه و تدوین این فصل، رئوس کلی آن را در فالب گام ‌های زیر مشخص می‌کنیم.

1. 1. مروری بر فرضیات تحقیق

1. 1. بررسی مبانی نظری تحقیق

1. 1. گزینش متغیرهای توضیحی تحقیق

1. 1. محدوده زمانی و مکانی تحقیق

1. 1. برازش مدل رگرسیونی به داده‌ها

1. 1. انتخاب پارامترهای ورودی، توپولوژی و الگوریتم آموزشی مناسب برای شبکه عصبی

1. 1. شبیه‌سازی با شبکه عصبی منتخب

1. مقایسه نتایج حاصل از هر دو روش رگرسیون خطی و شبکه عصبی مصنوعی