• با واژه‌ی ستاره و مترادف‌های آن اختر و نجم ۴۷ تصویر شامل ۲۲ تشبیه، ۶ استعاره، ۹ تشخیص، ۹ کنایه و۱ صفت هنری ساخته شده است:

 

*مشبهٌ‌به لشکر ممدوح، سلطان محمد بن محمود غزنوی از جهت گرد چیزی را گرفتن:
تو نگفتی به چه ماند؛ نه من ایدون گفتم
که به مه ماند و مه را ز ستاره لشکر(۲۰۴۷)
*مشبهٌ‌به سنان(خشت و خدنگ) ممدوح از جهت ره سپردن:
چو روشن ستاره همی ره سپارد
سنان تو اندر سپهر مدور(۲۹۴۴(
گفتم سنان نیزه‌ی او چیست باز گوی
گفتا ستاره‌ای که بود برجش استخوان(۵۴۱۰)
ز کوه آهن و کوه سپر گرفته پناه
وزین دو کوه قوی چون ستاره خشت روان(۶۰۵۳(
خدنگ تیزروش را یکی ستاره شناس
ستاره‌ای که کند با دل عدوش قران(۵۴۴۲)
*مشبهٌ‌به گوی ممدوح به تشبیه مضمر و تفضیلی از جهت بالارفتن:
روز چوگان زدن ستاره شود
گوی او بر سپهر دایره وار(۲۳۹۸)
گوی ترا ستاره نیایش کند همی
گوید که قدر و منزلت و مرتبت تراست(۴۲۴)
*مشبهٌ‌به اجزای رود از جهت شکل:
نه چرخ است و اجزای او چون ستاره
نه ابرست و آوای او همچو تندر(۱۰۶۲)
*مشبهٌ‌به می خام از جهت درخشندگی:
زان می که در شب ز عکس خامش
هردم برآید ستاره‌‌ی بام(۴۴۳۸)
*مشبهٌ‌به دیگر کسان در دولت( ابویعقوب یوسف) از جهت قدر و ارزش:
گفتم ایشان چو ستاره‌اند و ملک یوسف ماه
من ستاره نشناسم که همی بینم ماه(۷۰۲۲)
*مشبهٌ‌به شاهان دیگر در برابرممدوح از جهت ارزش و مقام:
نباشد بس عجب شاها اگر شادی کند شاهی
ز چون تو شه، که شاهان چون ستاره‌اند وتو چون ماهی(۸۳۸۶)
ونیز نک بیت: ۷۸۴
*مشبهٌ‌به پیکان ممدوح از جهت قران کردن:
پیکان تو مانند ستاره است که نونو
هر روز کند بردل خصم تو قرانی(۷۴۴۶)
*مشبهٌ‌به رخسار از جهت زیبایی:
مرا با صنوبر همانند کردی
به قد و به رخ با ستاره برابر(۲۹۱۴)
ونیز نک بیت: ۱۹- ۲۹۱۱
*ستاره سیار؛ مشبهٌ‌به نام نیک ممدوح به جهان از جهت سیر کردن:
همیشه سیر کند نام نیک او به جهان
چو بر سپهر هماره ستاره سیار(۳۱۷۲)
* مشبهٌ‌به گوی آخته از جهت درخشندگی:
ز میدان به چوگان همی بر فرستی
به گردون گوی آخته همچو اختر(۲۹۵۴)
ونیز نک بیت: ۴۰-۲۴۳۹
*ستاره چو به آفتاب رسید نقصان پذیرد؛ تشبیه تمثیلی برای بیت اول:
دانلود پروژه
اگر چه کامل وکافی کسی ست، چون بر او
فرو نشست پدید آید اندرو نقصان
هر آینه چو ستاره به آفتاب رسید
چنان نماید کاندر میانه‌ی اقران(۴-۶۳۲۳)
*مشبهٌ‌به دیگر نیکوان از جهت زیبایی:
بنفشه زلف من اندر میانشان گفتی

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...