قبول سپرده (دیداری- مدت­دار) یا تجهیز منابع پولی.
ایجاد تسهیلات (وام- اعتبار).
خرید و فروش فلزات قیمتی.
اجاره دادن صندوق امانات.
نقل و انتقال پول در داخل یا خارج از کشور.
نگهداری و انجام امور مربوط به اوراق و اسناد بهادار.
انجام عملیات بورس.
صدور ضمانت­نامه بانکی.
تنزیل اوراق تجارتی.
انجام معاملات ارزی (خرید و فروش).
خرید و فروش سهام و اوراق قرضه و اسناد خزانه.
گشایش اعتبارات اسنادی و انجام عملیات داد و ستد بین ­المللی.
سرمایه ­گذاری در صنایع کشور.
و بالاخره خدمات امانی که عبارتند از: قبول قیومیت، وصایت و وکالت.
در تطبیق این وظایف با توجه به مبانی سیاست پولی و بانکی در نظام بانکداری جمهوری اسلامی که ملهم از آیات قرآن و متاثر از فقه اسلامی است، قانون عملیات بانکی بدون ربا تدوین شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در هشتم شهریور ۱۳۶۲ و تایید شورای نگهبان در دهم شهریور همان سال، از آغاز سال ۱۳۶۳ به مرحله اجرا گذاشته شد.
۲-۲-۳-۵- بانک­های فعال موجود در ایران
۲-۲-۳-۵-۱- بانک­های دولتی
۲-۲-۳-۵-۱-۱- بانک ملی ایران:
قانون اجازه تاسیس بانک ایرانی در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۰۶ به­وسیله مجلس شورای ملی تصویب شد. براساس این قانون، دولت مکلف شد که بانکی به نام «بانک ملی ایران» تأسیس کند (تقوی، ۱۳۸۴). در شهریور ۱۳۰۷ هم بانک ملی ایران در تهران رسما کار خود را آغاز کرد (امیدی نژاد، ۱۳۸۶).
۲-۲-۳-۵-۱-۲- بانک صادرات ایران:
در پانزدهم شهریور سال ۱۳۳۱ موسسه­ای اقتصادی به نام شرکت سهامی بانک در اداره ثبت شرکت­ها و مالکیت­های صنعتی تهران به ثبت رسید. این شرکت بعدها «بانک صادرات و معادن» نام گرفت. اولین شعبه خارج از کشور بانک صادرات ایران در سال ۱۳۴۰ در هامبورگ آلمان تاسیس شد و به راه افتاد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، بانک صادرات در هفتم خرداد ماه ۱۳۵۸ با تصویب لایحه­ ای از سوی مجلس شورای اسلامی، ملی شد و در زمره بانک­های تجاری دولتی کشور جای گرفت.
۲-۲-۳-۵-۱-۳- بانک تجارت
بانک تجارت به موجب لایحه قانونی اداره امور بانک­ها مصوب مهرماه ۱۳۵۸ از ادغام یازده بانک خصوصی داخلی و مشترک داخلی و خارجی با سرمایه­ای بالغ بر ۳۹ میلیارد ریال در تاریخ ۲۹ آذرماه سال ۱۳۵۸ تأسیس شد و سپس در سال ۱۳۶۰ بانک ایران و روس نیز به آن ملحق گردید (سایت اینترنتی بانک تجارت ایران).
۲-۲-۳-۵-۱-۴- بانک سپه
اولین بانک ایرانی، بانک سپه است که در سال ۱۳۰۴ و از محل وجوه صندوق بازنشستگی درجه­داران ارتش، به نام بانک پهلوی قشون تاسیس گردید. گرچه هدف اولیه از تاسیس این بانک انجام امور مالی ارتش بود، ولی به­تدریج با تاسیس شعب در شهرستان­های مختلف و انجام عملیات بانکی، به یک بانک بزرگ تبدیل شد (حسن­زاده و سلطانی، ۱۳۸۵).
۲-۲-۳-۵-۱-۵- بانک کشاورزی
در قانون اجازه تاسیس بانک ملی مقرر شده بود که چنانچه دامنه معاملات شعبه فلاحتی این بانک توسعه یابد، به بانک مستقلی تبدیل گردد. از این رو، در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۳۱۲ شعبه فلاحتی بانک ملی ایران تفکیک و به بانک مستقلی به نام بانک کشاورزی تبدیل شد (سایت اینترنتی بانک رفاه). ماموریت اساسی بانک کشاورزی فراهم آوردن امکانات اعتباری برای توسعه بخش کشاورزی و سایر فعالیت­های مرتبط با آن و ارتقای سطح زندگی و درآمد روستاییان یا به طور خلاصه، تامین مالی کشاورزی و با اتکای به سرمایه و سایر کمک­های دولتی انجام می­گرفت (امیدی­نژاد، ۱۳۸۶).

۲-۲-۳-۵-۱-۶- بانک رفاه کارگران
بانک رفاه در اجرای تبصره ماده ۳۹ قانون بودجه سال ۱۳۳۸ کشور و ماده ۳۸ قانون سازمان بیمه­های اجتماعی به­منظور سرمایه ­گذاری و بهره ­برداری از وجوه بیمه کارگران با هدف کمک به تأمین رفاه و ایجاد تسهیلات لازم برای رفع نیازمندی طبقه کارگر، عملیات خود را از ششم فروردین ۱۳۴۰ با افتتاح شعبه مرکزی در تهران و شعبه اصفهان آغاز کرد (سایت اینترنتی بانک رفاه ایران).
۲-۲-۳-۵-۱-۷- بانک ملت
براساس رای صادره از سوی مجمع عمومی بانک در جلسه مورخ ۲۸/۹/۱۳۵۸ و با مجوز حاصل از ماده ۱۷ لایحه قانونی اداره امور بانک­ها، بانک ملت از ادغام ۱۰ بانک خصوصی قبل از انقلاب ایجاد گردید (سایت اینترنتی بانک سپه).
۲-۲-۳-۵-۱-۸- بانک مسکن
به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی، بانک مسکن در سال ۱۳۵۸ براساس طرح ادغام بانکها (مصوب ۱۷/۳/۱۳۵۸ شورای انقلاب اسلامی) از ادغام بانک­های رهنی ایران، ساختمان، شرکت سرمایه ­گذاری­های ساختمانی بانک­های ایران و ۱۳ شرکت پس­انداز و وام مسکن (کوروش، اکباتان، پاسارگاد در تهران و سایر مراکز استان­ها از جمله همدان، کرمانشاه، مازندران، گرگان، سمنان و آبادان) تشکیل گردید (سایت اینترنتی بانک سپه).
۲-۲-۳-۵-۱-۹- بانک توسعه صادرات ایران
لزوم وجود سازمانی در کشور که بتواند کمبود یک نهاد مالی معتبر و موجود در بخش صادرات- واردات کشور را مرتفع سازد، از نکاتی بود که در ابتدای تدوین قانون عملیات بانکی بدون ربا در ایران، مورد نظر مقامات اقتصادی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و در نتیجه، در تاریخ ۱۹/۴/۱۳۷۰ بانک توسعه صادرات ایران تاسیس شد و عملا از شهریور ماه ۱۳۷۱ آغاز به کار کرد (امیدی­نژاد، ۱۳۸۶).
۲-۲-۳-۵-۱-۱۰- بانک صنعت و معدن
بانک­های توسعه­ای از مهم­ترین نهادهای مالی هستند که وجوه میان مدت و بلندمدت را با شرایطی نسبتا مناسب از داخل و خارج کشور تجهیز می­ کنند و آنها را همراه با ارائه مشاوره­های مدیریتی، فنی و اقتصادی در اختیار سرمایه ­گذاران قرار می­ دهند تا برای اجرای طرحهایی که براساس اهداف برنامه ­های توسعه­ای کشورها تعیین شده ­اند، مورد استفاده قرار دهند.
بانک صنعت و معدن به­موجب لایحه قانونی اداره امور بانک­ها در مهرماه سال ۱۳۵۸، از ادغام بانک اعتبارات صنعتی، بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، بانک توسعه و سرمایه ­گذاری ایران، شرکت سرمایه ­گذاری بانک­های ایران و صندوق ضمانت صنعتی تشکیل شد (امیدی­نژاد، ۱۳۸۶).
۲-۲-۳-۵-۱-۱۱- پست بانک
پست بانک هم پس از تصویب اساسنامه توسط هیات وزیران از دی ماه سال ۱۳۷۵ فعالیت خود را به­ طور رسمی آغاز کرد و انواع خدمات بانکی را ارائه نمود.
۲-۲-۳-۵-۱-۱۲- بانک توسعه تعاون
بانک توسعه تعاون نیز در راستای اصل ۴۴ قانون اساسی در تاریخ ۱۵ مرداد ۱۳۸۸ با سرمایه اولیه ۵۰۰۰ میلیارد ریال شکل گرفته است.
۲-۲-۳-۵-۱-۱۳- بانک قرض­الحسنه مهر ایران
بانک قرض­الحسنه مهر ایران براساس مصوبه ۱۷/۶/۸۵ شورای اقتصاد با سرمایه اولیه ۱۵ هزار میلیارد ریال و با مشارکت بانک­های دولتی تاسیس شده است.
۲-۲-۳-۵-۲- بانک­های خصوصی
از سال ۱۳۷۷ به­بعد، تاسیس بانک توسط بخش خصوصی در ایران قانونی شد و تعدادی موسسه اعتباری و پولی خصوصی در کشور فعالیت خود را در قالب جمع­آوری وجوه و تخصیص منابع مورد نیاز جهت اعطای تسهیلات اعتباری به متقاضیان و همچنین ارائه خدمات پولی و بانکی- به استثنای حساب جاری- به عموم مشتریان آغاز کردند (بابایی، ۱۳۸۵). بانک مرکزی، اجازه فعالیت بانک­های خصوصی جهت فعالیت در سیستم بانکی ایران را در سال ۱۳۷۹ صادر کرد و هدف آن هم افزایش رقابت و بهبود خدمات بانکی بود (سایت اینترنتی رستاک).
۲-۲-۳-۵-۲-۱- بانک اقتصاد نوین
بانک اقتصاد نوین براساس مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، در مرداد ماه ۱۳۸۰ تاسیس شد و به­عنوان اولین بانک خصوصی جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسید.
۲-۲-۳-۵-۲-۲- بانک پارسیان