۷) اهرم مالی در شرکت‌های نمونه به‌طور نسبی اقلاً ۰۲/۰ و حداکثر برابر ۱۶/۱ بوده است. مقدار متوسط آن در بین شرکت‌ها ۶۰۴/۰ با انحراف معیار ۱۸۲/۰ بوده است.
با عنایت به اینکه به‌تبع تحقیقات مرتبط یا مشابه از روش رگرسیون خطی مرکب و تحلیل پنلی جهت تعیین ارتباط بین متغیرها استفاده شده است، در ابتدا پیش‌فرض‌های استفاده از این روش مورد آزمون قرار گرفت. تحلیل پیش‌فرض‌ها نشان داد که:
۱) بر مبنای آزمون کولموگروف اسمیرنوف توزیع متغیر وابسته به جهت استفاده از تبدیل لگاریتمی متغیر وابسته نتایج حاکی از نرمال بودن توزیع متغیر یادشده بود. نتایج آزمون مشابهتاً در مورد کلیه متغیرهای مستقل پس از تبدیل لگاریتمی پیش‌فرض نرمال بودن توزیع متغیرها برقرار شد.
۲) آزمون نرمال بودن باقی‌مانده‌های روابط برآوردی با آماره دوربین واتسون انجام پذیرفته که مقدار آن در مورد رابطه برآوردی بین برابر ۵۹/۱ بوده که به جهت قرار گرفتن آن در محدوده بین ۱٫۵ تا ۲٫۵، فرض نرمال بودن توزیع باقی‌مانده‌ها پذیرفته شد.
۳) استقلال خطی متغیرهای مستقل یا فرض جمع‌پذیری با بهره گرفتن از تحلیل همبستگی پیرسون صورت گرفت. به سمت صفر میل کردن ضرایب همبستگی خطی بین متغیرهای مستقل امکان پذیرش فرض استقلال خطی متغیرهای مستقل نسبت به یکدیگر را موردحمایت قرار داد.
۴) آزمون ثبات یا همسانی واریانس‌ها به‌عنوان عامل تجانس بین داده‌ها بر مبنای آزمون وایت صورت گرفته و فرض صفر مبنی بر همسانی و همگنی واریانس‌ها با توجه به سطح معنی‌دار پذیرفته شد.
۵) آزمون پیش‌فرض‌های تحلیل داده‌های تابلویی که با معیار چاو و هاسمن صورت گرفت، نشان داد که با اطمینان ۹۹ درصد استفاده از تحلیل پانلی با اثرات ثابت می‌توان استفاده کرد و نیازی به استفاده از رگرسیون مقطعی به ازای هریک از سال‌های عملکردی نمی‌باشد.
در ادامه با عنایت به برقراری پیش‌فرض‌ها، از رگرسیون خطی مرکب و تحلیل داده‌های تابلویی یا Data Panel جهت تعیین رابطه بین ریسک سیستماتیک شرکت، عملکرد، نوسانات سرمایه و کارایی بازار سهام شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شد.
با توجه به پشتوانه نظری و پیشینه تحقیق، رابطه پیش‌فرض خطی پارامتریک تعریف شده در مدل مفهومی و مدل تحقیق که به‌صورت ذیل تعریف شده بود:
+ + R=α +
تحلیل ارتباط بین متغیرها به‌صورت زیر بود:
۱) رابطه بین عملکرد شرکت و ریسک شرکت: بین عملکرد شرکت و ریسک شرکت رابطه مستقیمی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۰۴۴/۰ و کمتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین عملکرد شرکت و ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران رد شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین عملکرد شرکت و ریسک شرکت پذیرفته می شود.
۲) رابطه بین نوسانات سرمایه شرکت و ریسک شرکت: بین نوسانات سرمایه شرکت در شرکت‌های نمونه تصادفی و میزان ریسک شرکت رابطه مستقیمی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۹۴۵/۰ و بیشتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین نوسانات سرمایه شرکت و ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران تأیید شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین نو نوسانات سرمایه شرکت و ریسک شرکت رد شده است.
۳) رابطه بین کارایی بازار سهام و ریسک شرکت: بین میزان کارایی بازار در شرکت‌های نمونه تصادفی و میزان ریسک شرکت رابطه مستقیمی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۰۳۷/۰ و کمتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین کارایی بازار با میزان ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران رد شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین کارایی بازار و میزان ریسک شرکت پذیرفته می شود.
۴) رابطه بین کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت و ریسک شرکت: بین میزان کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت در شرکت‌های نمونه تصادفی و میزان ریسک شرکت رابطه معکوسی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۰۴۱/۰ و کمتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت با میزان ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران رد شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت و میزان ریسک شرکت پذیرفته می شود.
۵) رابطه بین اهرم مالی و ریسک شرکت: بین اهرم مالی در شرکت‌های نمونه تصادفی و میزان ریسک شرکت رابطه معکوسی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۳۳۳/۰ و بیشتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین اهرم مالی با ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران تأیید شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین اهرم مالی با ریسک شرکت رد ‌شده است.
۶) رابطه بین اندازه شرکت و ریسک شرکت: بین اندازه شرکت در شرکت‌های نمونه تصادفی و میزان ریسک شرکت رابطه مستقیمی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۰٫۰۱۲ و کمتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین اندازه شرکت با میزان ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران رد شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین اندازه شرکت با میزان ریسک شرکت پذیرفته می شود.
اعتبار سنجی رابطه برآوردی نشان داد که ضریب تعیین برابر ۵۶۰/۰ بوده و مقدار تعدیل‌شده آن در حالت استاندارد یا حذف عرض از مبدأ برابر ۴۵۵/۰ می‌باشد که نشان می‌دهد بیش از ۴۵ تا ۵۵ درصد از تغییرات متقابل بین متغیرهای مستقل و تابعی توسط رابطه برآوردی به کمک رگرسیون خطی مرکب به روش داده‌های تابلویی بیان‌شده است. به جهت میل کردن ضریب تعیین برآوردی به عدد نیم، می‌توان نتیجه گرفت که ” رابطه خطی در حد متوسط “بین متغیر وابسته ریسک شرکت با متغیرهای مستقل وجود داشته است.
در ادامه بر مبنای آزمون تی استیودنت، امکان تعمیم روابط برآوردی بین متغیرها به کل جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورسی مورد آزمون قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که:
۱) در همه موارد سطح معنی‌دار متناظر با آماره تی استیودنت کمتر از یک درصد بوده و در نتیجه فرض صفر رد شده است. به عبارتی رابطه خطی در حد متوسط برآوردی به کمک رگرسیون خطی مرکب در تعمیم به جامعه معنی‌دار نبوده و در سطح ۹۹ درصد به جامعه آماری قابلیت تعمیم داشته است.
۲) آزمون فیشر نیز به ازای کل رابطه ریاضی نتایجی هم سو با نتایج آزمون تی استیودنت بوده و وجود رابطه خطی بین ریسک شرکت با اقلاً یکی از متغیرهای مستقل را موردحمایت قرار داد.
درنهایت با توجه به سمت نیم میل کردن ضریب تعیین و امکان تعمیم رابطه در حد متوسط خطی بین متغیرها به جامعه آماری بر مبنای نتایج آزمون تی استیودنت و آزمون فیشر از طرف دیگر، ارتباط بین ریسک شرکت با اقلاً یکی از متغیرهای مستقل موردپذیرش قرار گرفت.
در تحقیقی مشابه پانوس و همکاران (۲۰۱۴) در پژوهش خود به بررسی رابطه بین ریسک سیستماتیک شرکت، عملکرد، نوسانات سرمایه و کارایی بازار پرداختند، آنان با بررسی سرمایه‌گذاری حدود ۴۰۰۰۰۰ نفر، دریافتند که سرمایه‌گذاری در سهام عادی سرمایه‌گذاران در حدود ۵۰ درصد بیشتر از مقدار رایج رخ می‌دهد. سهام شرکت‌های تازه تأسیس حدود ۲۵ درصد پایین‌تر از قیمت به فروش می‌رسد و بازده دارایی‌های این نوع شرکت حدود ۱۵ درصد پایین‌تر است. از دیگر نتایج این پژوهش حاکی از کارایی بازار و عدم رفتار توده‌وار می‌باشد. که از پاره‌ای جهات با پژوهش حاضر سازگار می‌باشد در تحقیق حاضر نیز، بین کارایی بازار و ریسک شرکت، رابطه‌ی معناداری یافت شد.
روبرت و چی چنگ چیو (۲۰۰۷) نیز در مقاله مبنی بر رابطه بین ریسک سیستماتیک و متغیرهای حسابداری بر مبنای نتایج تحلیلی اظهارمی کند که عامل تعیین‌کننده ریسک سیستماتیک شامل سود حسابداری، رشد فروش، ارزش دفتری، سود سهام، درجه اهرم عملیاتی (DOL)، درجه اهرم مالی (DFL)، بازده بازار و ریسک بی‌خطر می‌باشد که به نتایجی دست پیداکرده که یکی از آن‌ها بیانگر این مطلب است که برای یک واحد اقتصادی با مثبت بودن درآمدهای سال قبل و نرخ فروش سال جاری، اگر تأثیر مرکب ارزش دفتری جاری، سود سهام و درآمدهای آن روی قیمت سهام مثبت باشد، سپس DTL که از DFL و DOL نتیجه می‌شود یک تأثیر مثبت روی ریسک سیستماتیک دارد. که از پاره‌ای جهات با پژوهش حاضر مطابقت دارد.

نتیجه‌گیری
در این پژوهش، در راستای ارزیابی رابطه بین عملکرد، نوسانات سرمایه و کارایی بازار سهام شرکت‌ها، کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت با ریسک شرکت شرکت‌ها،۱۱۰ شرکت در بین شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب و داده‌های مالی آن‌ها، جمع‌ آوری‌شده است.
بر اساس فرضیه‌های فرعی اقداماتی به شرح زیر انجام‌شده است:
بین عملکرد شرکت و ریسک شرکت‌ها در شرکت‌های قلمرو تحقیق رابطه مستقیم وجود دارد.
پس از ارزیابی پیش‌فرض‌های رگرسیون خطی مرکب از این روش مبتنی بر تحلیل داده‌های تابلویی، جهت تعیین ارتباط بین متغیرها استفاده شد. ضرایب برآوردی این متغیرها تماماً مثبت بوده و درنتیجه مشخص شد که به ازای هریک از این سنجه‌ها ارتباط بین متغیرها مستقیم و تغییرات متغیرهای مستقل و وابسته هم سو می‌باشد. ضریب تعیین متناظر بین ۴۵ تا ۵۵ درصد تغییرات را بیان کرده و لذا رابطه برآوردی خطی بین متغیرها از توضیح دهندگی در حد متوسطی برخوردار بود. بر مبنای علامت مثبت شیب عملکرد شرکت، طی برآوردهای رگرسیونی می‌توان نتیجه گرفت که:
“بین عملکرد شرکت و ریسک شرکت رابطه مستقیمی وجود داشته است.” سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۰۴۴/۰ و کمتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین عملکرد شرکت و ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران رد شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین عملکرد شرکت و ریسک شرکت پذیرفته می شود.
۲- بین نوسانات سرمایه شرکت و ریسک شرکت‌ها در شرکت‌های قلمرو تحقیق رابطه مستقیم وجود دارد.
پس از ارزیابی پیش‌فرض‌های رگرسیون خطی مرکب از این روش مبتنی بر تحلیل داده‌های تابلویی، جهت تعیین ارتباط بین متغیرها استفاده شد. ضرایب برآوردی این متغیرها تماماً مثبت بوده و درنتیجه مشخص شد که به ازای هریک از این سنجه‌ها ارتباط بین متغیرها مستقیم و تغییرات متغیرهای مستقل و وابسته هم سو می‌باشد. ضریب تعیین متناظر بین ۴۵ تا ۵۵ درصد تغییرات را بیان کرده و لذا رابطه برآوردی خطی بین متغیرها از توضیح دهندگی در حد متوسطی برخوردار بود. بر مبنای علامت مثبت شیب نوسانات سرمایه شرکت، طی برآوردهای رگرسیونی می‌توان نتیجه گرفت که:
“بین نوسانات سرمایه شرکت در شرکت‌های نمونه تصادفی و میزان ریسک شرکت رابطه مستقیمی وجود داشته است.” سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۹۴۵/۰ و بیشتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین نوسانات سرمایه شرکت و ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران تأیید شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین نو نوسانات سرمایه شرکت و ریسک شرکت رد شده است.
۳- بین کارایی بازار سهام شرکت و ریسک شرکت‌ها در شرکت‌های قلمرو تحقیق رابطه مستقیم وجود دارد.
پس از ارزیابی پیش‌فرض‌های رگرسیون خطی مرکب از این روش مبتنی بر تحلیل داده‌های تابلویی، جهت تعیین ارتباط بین متغیرها استفاده شد. ضرایب برآوردی این متغیرها تماماً مثبت بوده و درنتیجه مشخص شد که به ازای هریک از این سنجه‌ها ارتباط بین متغیرها مستقیم و تغییرات متغیرهای مستقل و وابسته هم سو می‌باشد. ضریب تعیین متناظر بین ۴۵ تا ۵۵ درصد تغییرات را بیان کرده و لذا رابطه برآوردی خطی بین متغیرها از توضیح دهندگی در حد متوسطی برخوردار بود. بر مبنای علامت مثبت شیب میزان کارایی بازار، طی برآوردهای رگرسیونی می‌توان نتیجه گرفت که:
بین میزان کارایی بازار در شرکت‌های نمونه تصادفی و میزان ریسک شرکت رابطه مستقیمی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۰۳۷/۰ و کمتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین کارایی بازار با میزان ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران رد شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین کارایی بازار و میزان ریسک شرکت پذیرفته می شود.